<p class="ql-block">錢氏家訓(xùn)由錢文選采輯歷代先賢治家教子處世的格言警語修訂而成,分為個人、家庭、社會、國家篇。全文如下:</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">個人篇</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">心術(shù)不可得罪于天地,言行皆當(dāng)無愧于圣賢。</p><p class="ql-block">曾子之三省勿忘,程子之四箴宜佩。</p><p class="ql-block">操之有要,視為之則。</p><p class="ql-block">制之于外,以安其內(nèi)。</p><p class="ql-block">克己復(fù)禮,久而誠矣。</p><p class="ql-block">人有秉彝,本乎天性;</p><p class="ql-block">志士勵行,守之于為。</p><p class="ql-block">持躬不可不謹(jǐn)嚴(yán),臨財不可不廉介。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">家庭篇</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">欲造優(yōu)美之家庭,須立良好之規(guī)則。</p><p class="ql-block">內(nèi)外門閭整潔,尊卑次序嚴(yán)謹(jǐn)。</p><p class="ql-block">父母伯叔孝敬歡愉,妯娌弟兄和睦友愛。</p><p class="ql-block">祖宗雖遠(yuǎn),祭祀宜誠;子孫雖愚,詩書須讀。</p><p class="ql-block">娶媳求淑女,勿計妝奩;嫁女擇佳婿,勿慕富貴。</p><p class="ql-block">家富提攜宗族,置義塾與公田;歲饑賑濟(jì)親朋,籌仁漿與義粟。</p><p class="ql-block">勤儉為本,自必豐亨;忠厚傳家,乃能長久。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">社會篇</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">信交朋友,惠普鄉(xiāng)鄰。</p><p class="ql-block">恤寡矜孤,敬老懷幼。</p><p class="ql-block">救災(zāi)周急,排難解紛。</p><p class="ql-block">修橋路以利從行,造河船以濟(jì)眾渡。</p><p class="ql-block">興啟蒙之義塾,設(shè)積谷之社倉。</p><p class="ql-block">私見盡要鏟除,公益概行提倡。</p><p class="ql-block">不見利而起謀,不見才而生嫉。</p><p class="ql-block">小人固當(dāng)遠(yuǎn),斷不可顯為仇敵;君子固當(dāng)親,亦不可曲為附和。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">國家篇</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">執(zhí)法如山,守身如玉,愛民如子,去蠹如仇。</p><p class="ql-block">嚴(yán)以馭役,寬以恤民。</p><p class="ql-block">官肯著意一分,民受十分之惠;上能吃苦一點,民沾萬點之恩。</p><p class="ql-block">利在一身勿謀也,利在天下者必謀之;利在一時固謀也,利在萬世者更謀之。</p><p class="ql-block">大智興邦,不過集眾思;大愚誤國,只為好自用。</p><p class="ql-block">聰明睿智,守之以愚;功被天下,守之以讓;勇力振世,守之以怯;富有四海,守之以謙。</p><p class="ql-block">廟堂之上,以養(yǎng)正氣為先;海宇之內(nèi),以養(yǎng)元氣為本。</p><p class="ql-block">務(wù)本節(jié)用則國富,進(jìn)賢使能則國強(qiáng),興學(xué)育才則國盛,交鄰有道則國安。</p>