<p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">中國(guó)古代文人畫杰出畫家(十一)</p><p class="ql-block">封面:明代·唐寅《匡廬圖》(局部)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">題記:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">唐寅(1470年3月6日-1524年1月7日),字伯虎,后改字子畏,號(hào)六如居士、桃花庵主、魯國(guó)唐生、逃禪仙吏等,南直隸蘇州府吳縣人。明代著名畫家、書法家、詩(shī)人,江南四才子之首。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">注:江南四才子(又稱吳門四才子)特指明代蘇州的四位杰出文士——唐寅、祝允明、文徵明和徐禎卿?,他們活躍于15至16世紀(jì),以詩(shī)文書畫聞名,代表了江南文化的鼎盛時(shí)期。?</p><p class="ql-block">下圖:唐寅畫像(一)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">蟄燕還巢未定時(shí),山翁散社醉扶兒。</p><p class="ql-block">紛紛花事成無(wú)賴,默默春心怨所私。</p><p class="ql-block">雙臉胭脂開北地,五更風(fēng)雨葬西施。</p><p class="ql-block">匡床自拂眠青晝,一縷茶煙揚(yáng)鬢絲。</p><p class="ql-block">—— 唐寅自題詩(shī)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落花詩(shī)意圖》30.6 x 60.4cm</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">六七七,人物介紹</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">先祖前涼陵江將軍晉昌郡太守唐輝,</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">到隋唐時(shí)期李淵起兵其祖唐儉跟隨。*</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">所以唐寅書畫上有昌都唐寅的落款,</span></p><p class="ql-block">或者<span style="font-size:18px;">也有出現(xiàn)自稱魯國(guó)唐生的名諱。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">到了明代其祖唐泰任兵部車駕主事,</p><p class="ql-block">他隨明英宗北伐時(shí)死于土木堡之役。</p><p class="ql-block">唐泰后代大多散布在蘇州吳縣一帶,</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">唐寅就是出生于蘇州府吳縣吳趨里。**</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">成化十八年唐寅12歲結(jié)識(shí)了祝允明,</p><p class="ql-block">成化二十年唐寅14歲結(jié)識(shí)了文徵明,</p><p class="ql-block">并得到<span style="font-size:18px;">文徵明父親</span>太仆文林的欣賞。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">唐寅16歲那年考取</span>蘇州府試<span style="font-size:18px;">第一名。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">*注:后受封“莒國(guó)公”。**注:祝允明的《唐子畏墓志銘》:母丘氏,以成化六年二月初四日生子畏。***注:成化十八年(1482年)。</p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落花詩(shī)冊(cè)》(局部其一)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">唐寅二十八歲時(shí)中南直隸鄉(xiāng)試第一,</p><p class="ql-block">他在次年意氣風(fēng)發(fā)地入京應(yīng)戰(zhàn)會(huì)試。</p><p class="ql-block">弘治十二年華昶奏程敏政泄露考題,*</p><p class="ql-block">唐寅在科舉案受牽連入獄被貶為吏。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">從此唐寅喪失進(jìn)取心游蕩江湖山峽,</p><p class="ql-block">埋沒于詩(shī)書畫之間終成一代名畫家 。</p><p class="ql-block">唐寅晚年生活十分窮困靠朋友接濟(jì),</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">五十四歲時(shí)病逝他的命運(yùn)令人驚詫。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">他的山水畫宗法李唐融會(huì)南北畫派,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">筆墨細(xì)秀布局疏朗其風(fēng)格秀逸明快。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">人物畫師承唐代傳統(tǒng)色彩艷麗清雅,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">體態(tài)優(yōu)美造型準(zhǔn)寫意人物筆簡(jiǎn)抒懷。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">*注:弘治十二年(1499年)。</p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落花詩(shī)冊(cè)》(局部其二)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">唐寅山水畫成就在于打破門戶之見,</p><p class="ql-block">對(duì)南北畫派南宋院體兼收并蓄提煉;</p><p class="ql-block">主要學(xué)南宋李唐劉松年的院體畫派,</p><p class="ql-block">兼學(xué)宋人筆法嚴(yán)謹(jǐn)雄渾與風(fēng)骨奇險(xiǎn)。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">構(gòu)圖和筆墨的技巧參合夏圭和馬遠(yuǎn),</span></p><p class="ql-block">并廣泛地涉獵北宋李成<span style="font-size:18px;">郭熙和</span>范寬,</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">融會(huì)貫通</span>元代黃公望和王蒙諸大家,</p><p class="ql-block">形成自己的風(fēng)格<span style="font-size:18px;">山勢(shì)雄峻筆法勁健。*</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">其畫面布局嚴(yán)謹(jǐn)整飭造型真實(shí)生動(dòng),</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">皴法斧劈墨色淋漓使山川自然蔥蘢。</span></p><p class="ql-block">其花鳥畫長(zhǎng)于水墨寫意灑脫而秀逸,</p><p class="ql-block">書法奇峭俊秀詩(shī)文上更是名振吳中。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">*注:代表作品有《落霞孤鶩圖》、《春山伴侶圖》、《虛閣晚涼圖》、《杏花茅屋圖》等。</p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落花詩(shī)冊(cè)》(局部其三)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">唐寅的人物畫具有高超的寫實(shí)功力,</p><p class="ql-block">形象準(zhǔn)確而神韻獨(dú)具有著獨(dú)特魅力。*</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">其仕女畫出自南宋院體畫氣象高華,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">工筆重彩且敷色妍麗用筆線條勁細(xì)。**</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">以三白法染仕女面部突出濃施艷抹,</p><p class="ql-block">衣紋用細(xì)勁流暢的鐵線描施彩濃墨。</p><p class="ql-block">服飾施以濃艷的色彩顯得綺羅絢爛,</p><p class="ql-block">情態(tài)生動(dòng)為唐寅仕女畫的優(yōu)秀之作。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">另一種脫胎南宋院體筆墨流動(dòng)爽利,</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">線條抑揚(yáng)起伏轉(zhuǎn)筆方勁工麗變簡(jiǎn)逸。***</span></p><p class="ql-block">把宋代李公麟行云流水般的鐵線描,</p><p class="ql-block">和顏輝折蘆描參合使用<span style="font-size:18px;">韻律又新奇。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">*注:<span style="font-size:18px;">《明畫錄》評(píng)他的人物畫“在錢舜舉(錢選)下,杜檉(杜堇)居士上”。**注:如《王蜀宮妓圖》。***注:代表作品有《秋風(fēng)紈扇圖》以及《李端端圖》等。</span></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落花詩(shī)冊(cè)》(局部其四)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">《唐寅落花詩(shī)冊(cè)》<span style="font-size:18px;">率真蘊(yùn)藉,共</span>收入的三十首和詩(shī)。唐寅作落花詩(shī)時(shí)年僅35歲,離科場(chǎng)被黜不過(guò)5年,胸中塊壘郁勃無(wú)由化解,乃借風(fēng)云月露以排遣之。看似傷春,實(shí)乃抒寫痛苦遭遇。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落花詩(shī)冊(cè)》(局部其五)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">唐寅的水墨寫意花鳥墨韻明凈脫俗,</p><p class="ql-block">格調(diào)秀逸真實(shí)代表作為枯槎鴝鵒圖。</p><p class="ql-block">枯筆濃墨蒼老挺拔以積墨法畫八哥,</p><p class="ql-block">用禿筆點(diǎn)葉一兩條細(xì)藤或數(shù)筆野竹。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">這幅畫的右上角有自己題的詩(shī)為據(jù):</p><p class="ql-block">山空寂靜人聲絕,棲鳥數(shù)聲春雨馀。</p><p class="ql-block">以書法入畫以寫意代描繪筆力雄強(qiáng),</p><p class="ql-block">造型美行筆挺秀灑脫筆墨精當(dāng)簡(jiǎn)疏。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">唐寅的繪畫作品勁峭而又不失別致,</p><p class="ql-block">融宋代院體技巧與元人筆墨為一體,</p><p class="ql-block">構(gòu)圖簡(jiǎn)約清朗畫面層次分明而清雋,</p><p class="ql-block">意境清雅幽麗常超凡脫俗平淡朗逸。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《古槎鸛鵒圖》<span style="font-size:18px;">紙本水墨畫,縱121厘米、橫26.7厘米,現(xiàn)藏于上海博物館,又名《春雨鳴禽圖》。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">?</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;"><span class="ql-cursor">?</span></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">雜卉爛春色,孤峰積雨痕。</p><p class="ql-block">譬如古貞士,終身伴菜根。</p><p class="ql-block">—— 唐寅自題詩(shī)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《雜卉爛春圖》</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">六七八,匡廬圖</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">以全景式構(gòu)圖展現(xiàn)廬山三峽橋景觀:</p><p class="ql-block">前景有古木蕭瑟中景飛瀑傾瀉垂天;</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">右下端描繪童子正在驅(qū)趕瘦驢過(guò)橋,</span></p><p class="ql-block">白云橫亙山腰若仙境遠(yuǎn)景危峰刺天。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">融合水墨與設(shè)色技法筆觸清剛俊逸,</p><p class="ql-block">意境蕭索有羸驂強(qiáng)策不肯度的題詩(shī)。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">此畫作于唐寅脫離寧王朱宸濠幕府,</span></p><p class="ql-block">后游歷廬山期間<span style="font-size:18px;">隱喻悲憤難伸之志。*</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">1964年由休寧縣屯溪文物商店購(gòu)入,</p><p class="ql-block">1966年入藏安徽省博物館慶幸歸屬。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">畫作曾流落徽州鄉(xiāng)間總算結(jié)局不錯(cuò),</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">此作體現(xiàn)其藝術(shù)風(fēng)格人生從回正路。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">*注:這幅畫亦為研究其生平的重要史料。</p><p class="ql-block">下圖:唐寅《匡廬圖》又名<span style="font-size:18px;">《廬山三峽橋》</span>立軸絹本水墨設(shè)色畫,縱148.5厘米,橫72.2厘米,藏于安徽博物院。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">匡廬山前三峽橋,懸流濺撲魚龍?zhí)?lt;/p><p class="ql-block">贏驂強(qiáng)策不肯度,古木慘淡風(fēng)蕭蕭。</p><p class="ql-block">—— 唐寅自題詩(shī)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《匡廬圖》(局部放大之一)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">此畫不僅在于其藝術(shù)成就更是資料,</p><p class="ql-block">早年唐寅科場(chǎng)案被黜遂而頹放潦倒,</p><p class="ql-block">中年一段幕僚生涯亦使他魂魄不定,</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">明正德九年寧王朱宸濠派使者來(lái)到。*</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">當(dāng)時(shí)使者攜禮物聘請(qǐng)?zhí)埔c文征明,</p><p class="ql-block">到寧王府作畫以表<span style="font-size:18px;">寧王的</span>愛才之心。</p><p class="ql-block">文征明推病不往44歲的唐寅卻心動(dòng),</p><p class="ql-block">借機(jī)會(huì)到江西游覽名勝便欣然前往。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">寧王盛情地接待了他命他吟詩(shī)作畫,</p><p class="ql-block">作王府的幕賓為寧王歌功頌德不假。</p><p class="ql-block">唐寅在南昌游覽期間聽到街談巷議,</p><p class="ql-block">寧王在<span style="font-size:18px;">網(wǎng)羅黨羽圖謀作亂</span>招兵買馬。**</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">*注:明正德九年,即1514年。<span style="font-size:18px;">**注:唐寅這才明白,寧王所以重禮相聘,是想借重自己的名聲,培植個(gè)人的勢(shì)力,為篡奪皇位結(jié)黨營(yíng)私。</span></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《匡廬圖》(局部之一)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">他想起14年前別人科場(chǎng)舞弊受株連,</p><p class="ql-block">在官場(chǎng)摔了一跤驚魂未定噩夢(mèng)驚現(xiàn);</p><p class="ql-block">現(xiàn)又成為寧王掌中之物若東窗事發(fā),</p><p class="ql-block">這附逆作亂是要<span style="font-size:18px;">株連九族</span>滿門抄斬。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">唐寅愈想愈怕不能寐尋思脫身之計(jì),</p><p class="ql-block">只有學(xué)古人急難時(shí)裝瘋賣傻變白癡;</p><p class="ql-block">于是他<span style="font-size:18px;">故作胡言亂語(yǔ)比真瘋還要瘋,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">在大庭廣眾之中赤身露體</span>荒誕不羈。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">這一招果然有效大家以為他真瘋了,</p><p class="ql-block">寧王見他這般丑態(tài)被弄得哭笑不得。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">如果繼續(xù)把唐寅</span>留在王府有傷體統(tǒng),</p><p class="ql-block">于是就賞了些銀子打發(fā)他回鄉(xiāng)度日。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">*注:唐寅這才從政治斗爭(zhēng)的旋渦中掙脫出來(lái),登舟從南昌經(jīng)鄱陽(yáng)湖回蘇州老家,中途登臨了慕名已久的廬山。逃脫出“鳥籠”的唐寅,放情于廬山的山水中,有感有悟,不免作詩(shī)作畫。</p><p class="ql-block">下圖:唐寅《匡廬圖》(局部之二)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">匡廬山高高幾重,山雨山煙濃復(fù)濃。</p><p class="ql-block">移家欲往屏風(fēng)疊,騎驢來(lái)看香爐峰。</p><p class="ql-block">江上烏帽誰(shuí)涉水,巖際白衣人采松。</p><p class="ql-block">古句摩崖留歲月,讀之漫滅為修容。</p><p class="ql-block">—— 唐寅《登廬山》</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《匡廬圖》(局部放大之二)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">欣賞隨感:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">橫看成林側(cè)成峰,只因山霧罩乾坤。</p><p class="ql-block">命運(yùn)多舛石級(jí)路,跌宕飛瀑是人生。</p><p class="ql-block">云蒸霞蔚含鄱口,一輪紅日欲升騰。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">敞開心扉掃余悸,空山獨(dú)步</span>五老峰。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《匡廬圖》</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">天涯晻溘碧云橫,社日?qǐng)@林紫燕輕。</p><p class="ql-block">桃葉參差誰(shuí)問渡,杏花零落憶題名。</p><p class="ql-block">月明犬吠村中夜,雨過(guò)鶯啼葉滿城。</p><p class="ql-block">人不歸來(lái)春又去,與誰(shuí)連臂唱盈盈?</p><p class="ql-block">—— 唐寅自題詩(shī)</p><p class="ql-block">(此時(shí)他急切地思念家鄉(xiāng),加快行程返回蘇州)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《江南春圖》31.5 × 146cm,廣州美術(shù)館藏。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">六七九,山路松聲圖</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">唐寅這幅畫描繪飛瀑流泉邃壑層巖,</p><p class="ql-block">山腰間蒼松蔥郁虬枝老干掩映畫面。</p><p class="ql-block">山下平湖一灣清澈見底路崎嶇不平,</p><p class="ql-block">蜿蜒通向山野以增加畫面的幽深感。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">一隱者憑眺倚欄靜聽松濤起伏之聲,</p><p class="ql-block">侍者囊琴隨后古雅風(fēng)范亦油然而生。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">一股泉水自山腰拾級(jí)而下匯入小河,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">這幅畫</span>布局<span style="font-size:18px;">縝密而有韻味</span>用筆清潤(rùn)。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">一山高聳山腳有小橋跨泉連接山路,</p><p class="ql-block">橋上老者仰首側(cè)耳<span style="font-size:18px;">一童攜琴而駐足。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">泉畔的松林茂密枝干虬曲藤蔓纏身,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">蜿蜒通山間是一</span>條崎嶇不平的野路。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《山路松聲圖》絹本設(shè)色畫,現(xiàn)收藏于臺(tái)北故宮博物院。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">萬(wàn)仞險(xiǎn)峰,嵯峨崢嶸。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《山路松聲圖》(局部之一)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">女幾山前野路橫,松聲偏解合泉聲。</p><p class="ql-block">試從靜裹閑傾耳,便覺沖然道氣生。</p><p class="ql-block">—— 唐寅自題詩(shī)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">治下唐寅畫呈李父母大人先生。”后鈐“夢(mèng)墨亭”、“南京解元”、“逃禪仙吏”印。</p><p class="ql-block">下圖:唐寅《山路松聲圖》(局部放大)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">層巖邃壑,飛瀑流泉。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《山路松聲圖》(局部之二)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">崎嶇野路,蜿蜒通幽。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《山路松聲圖》(局部之三)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">圖中松樹枝葉的畫法出自夏圭筆意,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">細(xì)勁的中鋒勾勒轉(zhuǎn)折頓挫更加寫實(shí)。</span></p><p class="ql-block">山石硬朗棱角分明顯然有李郭畫風(fēng),</p><p class="ql-block">然唐寅<span style="font-size:18px;">線皴較許道寧直線皴更隨意。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">勾筆濃皴筆淡以濃點(diǎn)分出山石層次,</p><p class="ql-block">墨色通透而儒雅用筆頓挫轉(zhuǎn)折別致;</p><p class="ql-block">遒勁飛舞巧妙地點(diǎn)出了松聲之意境,</p><p class="ql-block">山的結(jié)體錯(cuò)落盤桓<span style="font-size:18px;">有北宋山水韻致。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">層次清晰景致優(yōu)美而且真實(shí)感很強(qiáng),</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">但給人以冷漠寂寥的感受蕭瑟空曠。</span></p><p class="ql-block">此畫構(gòu)圖簡(jiǎn)明呈現(xiàn)一種空靈的潤(rùn)澤,</p><p class="ql-block">背景的處理極為簡(jiǎn)括可謂妙境仙壤。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《山路松聲圖》(局部之四)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">松濤似磬,流泉如琴。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《山路松聲圖》(局部之五)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">層次清晰,景致優(yōu)美。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《山路松聲圖》(局部之六)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">欣賞隨感:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">松濤卷翠接云根,石磴穿空鳥道昏。</p><p class="ql-block">山色千重凝黛色,泉聲一路送清魂。</p><p class="ql-block">攜琴欲覓幽人跡,倚杖遙聞野寺門。</p><p class="ql-block">何必更尋蓬島去,此間風(fēng)月已無(wú)痕。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《山路松聲圖》</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">醉舞狂歌五十年,花中行樂月中眠。</p><p class="ql-block">漫勞海內(nèi)傳名字,誰(shuí)信腰間沒酒錢。</p><p class="ql-block">書本自慚稱學(xué)者,眾人疑道是神仙。</p><p class="ql-block">些須做得工夫處,不損胸前一片天。</p><p class="ql-block">—— 唐寅自題詩(shī)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《西洲話舊圖》臺(tái)北故官博物院藏。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">六八〇,騎驢歸思圖</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">畫作以科舉受挫后隱居心境為背景,</p><p class="ql-block">描繪山崖盤曲<span style="font-size:18px;">寄托文人隱逸的心情。</span></p><p class="ql-block">湍流危橋間騎驢士人負(fù)薪樵夫形象,</p><p class="ql-block">都是他塑造的世外桃源的人物原型。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">這幅畫采用高遠(yuǎn)取勢(shì)主峰矯然而起,</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">山石以剛勁線條勾勒墨色層次清晰。</span></p><p class="ql-block">唐寅的皴法改變斧劈為長(zhǎng)條帶水皴,</p><p class="ql-block">濕筆中鋒技法營(yíng)造出質(zhì)感秀潤(rùn)縝密。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">畫面中的流泉山花與茅屋錯(cuò)落呼應(yīng),</p><p class="ql-block">畫幅自題詩(shī)成為了此畫主題的意境。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">其皴法被后世學(xué)者稱為濕墨游絲皴,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">此作展現(xiàn)了唐寅師法李唐并有創(chuàng)新。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《騎驢歸思圖》絹本設(shè)色,縱:77.7厘米,橫:37.5厘米,現(xiàn)藏于上海博物館。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">乞求無(wú)得束書歸,依舊騎驢向翠微。</p><p class="ql-block">滿面風(fēng)霜塵土氣,山妻相對(duì)有牛衣。</p><p class="ql-block">—— 唐寅自題詩(shī)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《騎驢歸思圖》(局部之一)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">危崖巉巖,俯視流泉。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《騎驢歸思圖》(局部之二)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">這幅作品用筆師法李唐剛勁而犀利,</p><p class="ql-block">皴法把大斧劈拉長(zhǎng)拉細(xì)顯活潑潤(rùn)滋;</p><p class="ql-block">用墨濃淡精到既有<span style="font-size:18px;">南派山水情趣味,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">又能感覺到</span>北派山水的雄偉與壯麗。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">山花爛漫高山疊巘藏流泉斷澗之景,</p><p class="ql-block">有<span style="font-size:18px;">騎驢歸家的士人和樵夫過(guò)橋負(fù)薪;</span></p><p class="ql-block">盤曲小路連接臨流危橋和谷間茅屋,</p><p class="ql-block">表現(xiàn)了文人隱逸的思想情趣與意境。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">唐寅的山水畫筆初出周臣上追李唐,</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">由堅(jiān)挺方硬的刮斫漸變秀逸藏鋒芒。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">此圖筆法熟練</span>且時(shí)以長(zhǎng)披短拂出之,</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">把大斧劈皴變帶水長(zhǎng)條皴秀潤(rùn)縝密。*</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">*注:這是唐寅自李唐風(fēng)格轉(zhuǎn)變過(guò)來(lái)獨(dú)特的用筆格調(diào)。</p><p class="ql-block">下圖:唐寅《騎驢歸思圖》(局部之三)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">臨流負(fù)薪,穀深泉響。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《騎驢歸思圖》(局部之四)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">前路漫漫,歸心似箭!</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《騎驢歸思圖》(局部之五)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">茂林鳥鳴,山風(fēng)空靈。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《騎驢歸思圖》(局部之六)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">欣賞隨感:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">筆鋒硬挺掃山道,巖縫焦黑似火燒。</p><p class="ql-block">坡上雜樹枝不直,忽見前路變陡峭。</p><p class="ql-block">抬頭峰嵐如巨屏,腳下歸途彎彎繞。</p><p class="ql-block">騎驢蹄慢踩棉花,風(fēng)吹衣袍一路搖。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《騎驢歸思圖》</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">雪滿空山曉會(huì)琴,聳肩驢背自長(zhǎng)路。</p><p class="ql-block">乾坤千古興亡跡,公是公非總陸沉。</p><p class="ql-block">—— 唐寅自題詩(shī)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《雪山會(huì)琴圖》 <span style="font-size:18px;">117.9 × 31.8cm,</span>上海博物館藏。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">六八一,落霞孤鶩圖</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">這幅畫是唐寅優(yōu)秀設(shè)色山水畫之一,</p><p class="ql-block">此畫描繪<span style="font-size:18px;">水閣臨江蘊(yùn)含文人畫氣質(zhì)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">有一個(gè)人正坐在閣中觀眺落霞孤鶩,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">一書童相伴其后畫的境界沉靜雅致。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">畫中有高山峻嶺水榭樓臺(tái)柳風(fēng)江岸,</p><p class="ql-block">晚晴的霞光映照虛實(shí)相間妙不可言。</p><p class="ql-block">山石皆濕筆長(zhǎng)皴<span style="font-size:18px;">高嶺山石則用淡皴,</span></p><p class="ql-block">運(yùn)筆在勾斫相間枝葉濃密趣致盎然。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">傍石臨水之閣掩映于扶疏垂柳之間,</p><p class="ql-block">閣后山巒高聳且雜木豐茂風(fēng)光無(wú)限。</p><p class="ql-block">閣中有<span style="font-size:18px;">一個(gè)士人悵望天邊落霞孤鶩,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">閣下水中一只侍發(fā)的小舟意境如詩(shī)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">?</span></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落霞孤鶩圖》絹本設(shè)色畫,現(xiàn)藏于上海博物館。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">畫棟珠簾煙水中,落霞孤鶩緲無(wú)蹤,</p><p class="ql-block">千年想見王南海,曾借龍王一陣風(fēng)。</p><p class="ql-block">—— 唐寅自題詩(shī)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落霞孤鶩圖》(局部之一)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">唐寅自題詩(shī)書法欣賞。</p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落霞孤鶩圖》(局部放大)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">幾乎將所有的景物都置于畫面右側(cè),</p><p class="ql-block">頗似觀者沿山路而上時(shí)的視覺享樂。</p><p class="ql-block">臨崖眺望處是<span style="font-size:18px;">一座精巧典雅的水榭,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">樹叢間的亭欄臺(tái)柱描繪得很有特色。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">眺望遠(yuǎn)處山巒疊嶂山頂處山峰陡立,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">水榭下岸邊??恐≈壅玖⒁恢圩印?lt;/span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">落霞孤鶩為旨的詩(shī)情畫意油然而生,</span></p><p class="ql-block">一位高士坐眺晚霞與歸鳥<span style="font-size:18px;">點(diǎn)出主題。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">水榭背后為一龐然巨石陡峭而險(xiǎn)峻,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">山坳間草木郁郁蔥蔥具有江南神韻。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">嚴(yán)謹(jǐn)干練筆法顯示出巖石堅(jiān)硬質(zhì)感,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">山坳處雜樹灌木從生注視遠(yuǎn)處浮云。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落霞孤鶩圖》(局部之二)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">秋水長(zhǎng)天,落霞孤鶩。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落霞孤鶩圖》(局部之三)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">《落霞孤聱圖》以干筆淡墨皴擦點(diǎn)染出山石輪廓,蒼秀潤(rùn)淡,雖參南宋畫祛,但全無(wú)南宋氣味。柳樹的畫法工整俊逸,有煙籠之感,樹根的線條卻變幻率意。整幅作品中清曠優(yōu)美的意境,展現(xiàn)出濃郁的文人氣息,是絕對(duì)有別于院派風(fēng)格的。</p><p class="ql-block">—— 無(wú)錫博物院副院長(zhǎng)·盛詩(shī)瀾</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落霞孤鶩圖》</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">欣賞隨感:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">重山水閣臨江渚,落霞云淡掛天幕。</p><p class="ql-block">高遠(yuǎn)平遠(yuǎn)和睦處,斜探江面有雜樹。</p><p class="ql-block">楓葉點(diǎn)染蘸赭石,松針鐵線濃墨簇。</p><p class="ql-block">一人憑欄江天靜,低翔回旋掠孤鶩。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落霞孤鶩圖》</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">結(jié)束語(yǔ):</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">唐寅<span style="font-size:18px;">的文人畫藝術(shù)成就卓越,兼具文學(xué)性、筆墨技巧與個(gè)人情感表達(dá),對(duì)中國(guó)文人畫發(fā)展產(chǎn)生了深遠(yuǎn)影響。</span>與沈周、文徵明、仇英并稱“吳門四家””。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅畫像(二)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">唐寅的文人畫藝術(shù)成就,在于他以個(gè)人命運(yùn)為底色,將文學(xué)修養(yǎng)、筆墨技巧與世俗情感熔于一爐,既承續(xù)了宋元文人的寫意傳統(tǒng),又注入了明代市民文化的生機(jī)。他的作品不僅是技法的展示,更是對(duì)生命境遇的深刻觀照,堪稱中國(guó)藝術(shù)史上“才情與筆墨共舞”的典范。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《金閶別意圖》</p><p class="ql-block">注:是唐寅為送別友人楊季靜離開蘇州(金閶是蘇州的別稱)前往南京而創(chuàng)作的一幅畫卷。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">詩(shī)云:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">江面鋪開鎏金綢緞</p><p class="ql-block">晚霞布滿了遼闊的長(zhǎng)天</p><p class="ql-block">水紋將夕照紡成</p><p class="ql-block">無(wú)數(shù)振翅的瞬間</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落霞孤鶩圖》</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">那孤獨(dú)的滑翔者</p><p class="ql-block">用翅尖劃開光暈的漣漪</p><p class="ql-block">把暮色譯成</p><p class="ql-block">一串未標(biāo)點(diǎn)的凌波微步的遷徙</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落霞孤鶩圖》(局部之四)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">天空與水面</p><p class="ql-block">同時(shí)燃燒著熱烈的秋艷</p><p class="ql-block">而你在明暗交界處</p><p class="ql-block">縫補(bǔ)時(shí)間的裂隙</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《落霞孤鶩圖》(局部之五)</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">當(dāng)絳紫滲入鱗云夾層</p><p class="ql-block">它突然快速地側(cè)身</p><p class="ql-block">銜起整條暮光的河流</p><p class="ql-block">向夜的方向延伸</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">—— 怦然《讀~落霞孤鶩圖》</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">下圖:唐寅《葦渚醉漁圖》</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">圖片選自網(wǎng)絡(luò),特致謝!</p><p class="ql-block">下圖:唐寅《桐蔭清夢(mèng)圖》紙本水墨畫,縱62厘米,橫30.9厘米,現(xiàn)藏于北京故宮博物院。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">背景音樂:【古風(fēng)】空靈回憶敘事</p><p class="ql-block">下圖:唐寅《嫦娥奔月圖》46.1 × 23.3cm,臺(tái)北故宮博物院藏。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">謝謝閱讀!</p><p class="ql-block">下圖:唐寅《葑田行犢圖》現(xiàn)藏于上海博物館。</p><p class="ql-block"><br></p>