<p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">留園,中國四大名園之一。第一批全國重點(diǎn)文物保護(hù)單位,列入《世界遺產(chǎn)名錄》。光這兩條標(biāo)簽就可以說明留園的江湖地位了,其歷史及歷經(jīng)的滄桑,網(wǎng)絡(luò)上資料一應(yīng)俱全,我就不啰嗦了。下面就直接游園,咱們邊走邊說。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">這是正門嗎?與我前兩天去的獅子林、拙政園的正門差太遠(yuǎn)了。如果不是“留園”兩個鎦金字鑲嵌在門框上,如果不是看到里面那幅“吳下名園”的屏風(fēng)在提醒,誰又能想到大名鼎鼎的留園,門口居然這么簡樸,甚至有點(diǎn)寒酸。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">很想拍下屏風(fēng),無奈反光且人來人往。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">天井,入門繞過屏風(fēng),也就是玄關(guān),迎面就是天井。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">簡單的四屏掛件。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">天井過道旁頗有創(chuàng)意的小天井</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">過道的漏窗,一段曲折的走廊引起游人的好奇心。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">廊有些黑,搞不明白為什么這樣</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">“金玉滿堂”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">?入園第一景,一棵金桂和一顆玉蘭倚立在小石山上,白墻黛瓦、綠樹掩映,和諧且生機(jī)盎然。好一幅“金玉滿堂”。再加上墻邊的青竹,更添“竹報平安”之意。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">這里我猜算是二進(jìn)吧,廳內(nèi)陳設(shè)簡單,中堂牌匾昭示園名,唯一不解的是為什么是七屏而不是八屏,而且連桌椅都不設(shè)置。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">?一番天地</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">離開二進(jìn),又是穿過稍為昏暗的走廊,沒兩步就豁然開朗,一番天地涌入眼簾。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">古木交柯</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">留園的經(jīng)典景觀,清代"留園十八景"之一,白墻嵌磚匾,陰刻填綠“古木交柯”四個字,墻前翠柏和云南山茶交柯連理,再外是圍繞著的青石花臺(明代的)。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">該景觀原為古柏與女貞交纏的祥瑞之景,1953年原古樹枯亡后,園林修復(fù)人員依據(jù)古畫與老者口述,改植翠柏與云南山茶延續(xù)交柯意象。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">“古木交柯”與“華步小筑”之間門洞,觀之如層巒套疊,在不經(jīng)意間,即將兩景分開,又巧妙地已洞相連,穿梭其中,景色瞬變,撒是好玩。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">華步小筑</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">華步小筑為綠蔭軒南面一處小天井,墻上嵌有清代學(xué)者錢大昕所題的“華步小筑”青石匾,石匾四周嵌磚細(xì)花果浮雕,簡而不華,雅而不俗。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">這里要停一下,從走入正門,前廳過后,經(jīng)過天井,從金玉滿堂到古木交柯,再到華步小筑。直到觀賞完這面花窗墻。區(qū)區(qū)三間“7”字型相連的小堂屋,加上天井,直線距離不足100米,我們卻流連其中,觀賞、拍照,走了足足半個小時才走出來。如果適逢花季,可能會被這三個小螺絲困住一整天。試想一下,金桂、玉堂春、茶花,花滿枝頭、搖曳生姿的景象,誰還能挪得動腳步?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">這短短的幾十米,穿廳過廊,盤曲明堂;抑揚(yáng)三疊,盡顯心思;寬窄明暗,疏密相間;室內(nèi)室外,巧妙相連;磚匾古木,相得益彰。其搭配之精妙非三言兩語之可表述,空間營造之氛圍非一、兩張照片可以紀(jì)錄。特別是這面花窗墻,簡直是殺瘋了,我?guī)缀跏菗湓谏厦妫袼敝鞣N窗欞上千變?nèi)f化的窗外風(fēng)景。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">下面就看看這面花窗墻的魅力。白墻作為視覺基底,上面砌出六扇漏窗,以萬字紋、海棠紋、柿蒂紋等不同樣式組合,寓意吉祥、幸福、長壽等等。不同花式的漏窗,框出不同景色,而就算是同一扇窗,也因?yàn)槔锩娴脑煨投指畛霾煌木吧T谶@里已經(jīng)超越移步換景的境界了,只需要偏過頭、蹲下、站直、踮起腳尖,就可以實(shí)現(xiàn)景色不同,連起來就恍如動畫般框景效果。真是佩服前人的妙想奇工。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">回頭再看,古樹磚墻靜靜站立著,與眼前變化多端、靈動的花窗景形成一種和諧的呼應(yīng),激發(fā)出無限遐想。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">第一面花窗景</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">盤頭萬字紋,寓意萬福、萬壽、萬年不絕。圖為中心處結(jié)的方孔。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">第二面花窗景</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">六角龜背錦紋,寓意健康長壽,無災(zāi)平安。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">第三面花窗景</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">八角海棠紋,寓意著家庭團(tuán)圓和美好生活的愿望?。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">第四面花窗景</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">海棠芝花紋,寓意健康、長壽和幸福。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">第五面花窗景</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">向日葵紋,象征著陽光、希望和積極向上。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">第六面花窗景</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">杮蒂紋,寓意著堅(jiān)固和結(jié)實(shí),象征著不會斷裂或脫落的美好寓意。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">從外面看,其中的三個花窗。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">入園至此,腦海里突現(xiàn)一句“曲徑通幽處 禪房花木深”。這不就是它的現(xiàn)實(shí)寫照嗎?</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">留園按非官方的劃分,分別是東、西、北、中四園,其中,北園已在戰(zhàn)火中泯滅,現(xiàn)在用作擺放盆景。下面是我們按園方示意圖提示的游覽線路所見之景色</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size:20px;">一,中部園區(qū)(*)</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">這是原來寒碧山莊的基址,中辟廣池,西、北為山,東、南為建筑。假山以土為主,疊以黃石,氣勢渾厚。山上古木參天,顯出一派山林森郁的氣氛。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">山曲之間水澗蜿蜒,仿佛池水之源。池南涵碧山房、明瑟樓是留園的主體建筑,樓閣如前艙,敞廳如中艙,形如畫舫。樓閣東側(cè)有綠蔭軒,小巧雅致,臨水掛落與欄桿之間,涌出一幅山水畫卷。涵碧山房西側(cè)有爬山廊,隨山勢高下起伏,連接山頂聞木樨香軒。山上遍植桂花,香氣浮動。該處山高氣爽,環(huán)顧四周,滿同景色盡收眼底。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">池中小蓬萊島浮現(xiàn)于碧波之上。池東濠濮亭、曲溪樓、西樓、清風(fēng)池館掩映于山水林木之間,進(jìn)退起伏,錯落有致。池北山石兀立,澗壑隱現(xiàn),可亭立于山岡之上,有凌空欲飛之勢。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">綠蔭的花窗</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">綠蔭憑闌,目之所及</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">湖水碧綠,草木青蔥,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">魚游淺水,鳥鳴啾啾,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">水榭飛檐,樓閣掩映,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">游人如織,穿梭其中,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">一葉扁舟倚水岸,慵懶沐晨光。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">如斯美景,令人神往,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">此時此刻,如墜瑤池仙境中。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">霧漫塘邊石,曦灑水上舟。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">飛檐破湖面,九曲連濠濮</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">明瑟樓與濠濮亭、九曲橋隔湖相望</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">曲溪樓一角</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">曲溪樓、連廊、花窗墻、綠蔭(照片中從左至右的建筑物)</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">遠(yuǎn)山,小蓬萊的可亭,湖中的濠濮亭,還有九曲小橋。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">涵碧山房的湖面平臺與小蓬萊的景色</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">涵碧山房</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">山房南門的小院子,精致、清雅。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">院中墻角</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">涵碧山房的一塊匾額。這主人也太謙虛了,或者他追求完美真的是天上仙境。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">休閑、曬太陽??</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">聞木樨香軒</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">在聞木樨香軒前的湖景</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">山路</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">石板一塊鋪山澗,閑庭信步上蓬萊</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">湖石為底樹作框,濠濮綠蔭明瑟臺,</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">橋上一景</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">斷霞峰</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">蓬萊南望看仙境,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">天藍(lán)水綠霧霜凝,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">濠濮綠蔭分兩岸,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">烏篷未渡靠岸停,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">重檐歇山當(dāng)舟首,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">明瑟涵碧鏡像影,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">一抹紅霞點(diǎn)萬綠,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">留園搬落瑤池景。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">可亭</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">青蔥疊翠小蓬萊,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">楓紅柳綠為君開,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">一步可亭俯瞰處,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">婠婠嬌娥擁入懷。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">湖中小橋</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">濠濮亭匾</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清風(fēng)池館(左側(cè))和曲溪樓(右側(cè))</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清風(fēng)池館(前出)和曲溪樓(后)</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">曲溪樓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清風(fēng)池館</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清風(fēng)池館憑欄望去</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清風(fēng)池館旁</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">遠(yuǎn)翠閣</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">好一個自在處!離卻煩囂遠(yuǎn)仙境,我自悠然自在處。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">小蓬萊后山的回廊風(fēng)景</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size:20px;">二,東部園區(qū)(*)</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">東部重門疊戶,庭院深深。院落之間以漏窗、門洞、長廊溝通穿插,互相對比映襯,成為蘇州園林中院落空間最富變化的建筑群。主廳五峰仙館俗稱楠木廳,廳內(nèi)裝修精美,陳設(shè)典雅。其西,有鶴所、石林小院、揖峰軒、還我讀書處等院落。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">林泉耆碩之館為鴛鴦廳,中間以雕鏤剔透的圓洞落地罩分隔,廳內(nèi)陳設(shè)古雅。廳北矗立著著名的留園三峰,冠云峰居中,瑞云峰、岫云峰屏立左右。冠云峰高6.5米,相傳為宋代花石綱遺物,系江南園林中最高大的一塊湖石。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">峰石周圍建有冠云樓、冠云亭、冠云臺、佇云庵等,均為賞石之所。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">五峰仙館</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">五峰仙館是全園最大的廳堂,梁柱以楠木構(gòu)造,故而又稱楠木廳,面闊五間,硬山造,廳內(nèi)陳設(shè)典雅,廳前五峰林立,仿佛面對丘壑,是蘇州各園湖石峰中規(guī)模最大的一處;館后的庭院中有山、有池、有廊,小巧別致。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">窗前小景</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">汲古得修綆</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">此為何意?為什么此處如此命名。后查詢得知,此乃出自于唐代韓愈的詩句:“汲古得修綆?!?漢代的劉向在《說苑》中借管仲之口說,“短綆不可以汲深井”,其意謂鉆研古人的學(xué)問,要有恒心,要下苦功夫,才能覓得“線索”,可以汲取深井之水(指的是學(xué)問)。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">所以這里應(yīng)該是園主讀書、治學(xué)的地方。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">冰裂紋花窗</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">窗里</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">窗外</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">漏花窗</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">東園一角</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">冠云峰</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">?冠云峰本是明代疏浚大運(yùn)河時打撈上來的巨型峰石,相傳為北宋“花石綱”之遺物。峰高6.5米,姿態(tài)奇?zhèn)?,嵌空瘦挺,紋理縱橫,透孔較少,是蘇州最大的特置峰石。因其高居群峰之冠,而峰石又稱作“云根”,故名曰“冠云”。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">瑞云峰</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">竹林清秀</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">窗外風(fēng)景</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">園墻上的凌霄花</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">回廊盤曲</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">曲徑通幽,花窗透亮</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size:20px;">三,北園和西園(*)</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">?北園擺盆景,西部以假山為主,土石相間,渾然天成。山上楓樹郁然成林,盛夏綠蔭蔽口,深秋紅霞似錦。至樂亭、舒嘯亭隱現(xiàn)于林木之中。登高望遠(yuǎn),可借西郊名勝之景。山左云墻如游龍起伏。山前曲溪宛轉(zhuǎn),流水淙淙。東麓有水閣“活潑潑地”,橫臥于溪澗之下,令人有水流不盡之感。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">北園一墻</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">至樂亭</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">舒嘯亭</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">活潑潑地</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">君子所履亭</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清代詩人龔自珍所言:“留園之美,無可比擬?!?lt;/span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清代詩人吳偉業(yè)在《留園小記》中寫道:“曲徑通幽處,禪房花木深?!?lt;/span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">明代詩人文徵明在《湖心亭觀景》中寫道:“湖光水色澄如鏡,畫舫輕搖夕陽紅?!?lt;/span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">……</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">留園之妙,以小見大(*)</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">將有限的空間營造出無限的意境。漫步其中,仿佛置身于一個精巧絕倫的世外桃源,感受著園林與自然的和諧交融。而“步移景換”的游覽方式,更是讓人在每一個轉(zhuǎn)角都能發(fā)現(xiàn)新的驚喜,體驗(yàn)到一種別樣的游園樂趣。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">留園之美,山水傳情(*)</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">置身于留園之中,仿佛與自然山水融為一體。這座古典園林的魅力與韻味,足以讓人流連忘返。若你未曾親臨其境,不妨來一次心靈的旅行,感受那山水間的深情厚意。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">留園之美仿如人間仙境。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">初夏時節(jié),芳草清翠,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">鳥鳴鳶飛,魚游碧波,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">晨霧蒸騰,漫溢浮沉,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">亭臺軒榭,飄影湖中,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">環(huán)佩叮咚,隨風(fēng)飄送,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">曲徑通幽,花木陪同,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">移步換景,景隨人動,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">回頭再看,已非來蹤,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">湖石冠云,瑞曲相伴,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">重門疊戶,錯落有致,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">回廊盤曲,轉(zhuǎn)眼相逢,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">?庭院深深,樂趣無窮,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">匠心獨(dú)運(yùn),留園經(jīng)典,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清幽雅致,與眾不同。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">——6月13日游園有感</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">謝謝瀏覽!</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">文字部分:部份建筑說明摘自于《古典園林案例剖析—蘇州留園》一文(以*號標(biāo)注),其余的文字,包括文中詩詞等皆為作者原創(chuàng)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">攝影,編輯:開心一笑</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">校對:天上星星</span></p>