<p class="ql-block">塞上清韻詩詞學(xué)習(xí)群選牌填詞之九——《鷓鴣天》</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">一 、《鷓鴣天》詞牌來由:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 《鷓鴣天》是詞牌名,雙調(diào),五十五字,押平聲韻。在唐、五代的詞中是沒有《鷓鴣天》這個詞牌的,最初是由北宋的宋祁所作。又名“思佳客”“思越人”“醉梅花”“半死梧”“剪朝霞”等。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">據(jù)《填詞名解》載:詞名取自鄭隅詩“春游雞鹿塞,家在鷓鴣天”。鷓鴣又名石雞、嘎嘎雞、紅腿雞,分布于云南、貴州南部、廣西、廣東、海南、福建、浙江、安徽黃山等地區(qū),是我國的一種珍禽,形似母雞,頭如鵪鶉,背腹部有黑白兩色相雜,腳黃色。鷓鴣的啼鳴聲極似“行不得也哥哥”,故古人常借其聲以抒寫逐客流人之情。</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">正格為晏幾道的《鷓鴣天·彩袖殷勤捧玉鐘》</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">鷓鴣天·彩袖殷勤捧玉鐘</p><p class="ql-block">晏幾道</p><p class="ql-block">中仄平平中仄平,中平中仄仄平平。</p><p class="ql-block">彩袖殷勤捧玉鐘,當(dāng)年拚卻醉顏紅。</p><p class="ql-block">『中平中仄平平仄,中仄平平中仄平』。</p><p class="ql-block">舞低楊柳樓心月,歌盡桃花扇底風(fēng)。</p><p class="ql-block">『平仄仄,仄平平』。</p><p class="ql-block">從別后,憶相逢,</p><p class="ql-block">中平中仄仄平平。幾回魂夢與君同。</p><p class="ql-block">中平中仄平平仄,中仄平平中仄平。</p><p class="ql-block">今宵剩把銀釭照,猶恐相逢是夢中!</p> <p class="ql-block">關(guān)于對仗要求:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">《鷓鴣天》這個詞牌上片兩個七字句,和換頭兩個三字句,前人用對偶的較多,一般宜對仗。</p><p class="ql-block">《鷓鴣天》前四句亦有起承轉(zhuǎn)合講求,倘能得體,氣象全出矣。而三四句尤關(guān)緊要,對得精彩,全篇生色,亦詩之眼也。后半三字對貴在自然流暢,可宕開說,貴在造勢發(fā)端,七八句收全篇,切忌扣死,最宜結(jié)在虛處,全憑我們個人去領(lǐng)悟貫通。想填寫好,首先要就要去熟悉詞譜,多讀寫前人作品,反復(fù)去玩味,看他們是如何去布局、運筆、景和情的安排等等。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?沈克溝賞杜鵑花</p><p class="ql-block">未止</p><p class="ql-block">沈克溝前杜鵑紅,芳姿搖曳映蒼穹。</p><p class="ql-block">疑為碧野鋪絲緞,恰似彤云約煦風(fēng)。</p><p class="ql-block">情繾綣,樂無窮,身臨宛若畫圖中。</p><p class="ql-block">且拋俗事心澄凈,快意悠然韻萬重。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天·沈克溝賞杜鵑花游記</p><p class="ql-block">趙麗</p><p class="ql-block">百里尋芳攀險峰,此山望去彼山紅。</p><p class="ql-block">天生麗質(zhì)燃丹壑,地蘊香魂醉暖風(fēng)。</p><p class="ql-block">啼鳥畔,落霞中,天工妙筆繪春濃。</p><p class="ql-block">斜陽影里頻回首,疑是仙源焰幾重。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?克旗聯(lián)豐林場觀杜鵑花</p><p class="ql-block">林燕妮</p><p class="ql-block">片片流霞幽處棲,連川新草綠參差。</p><p class="ql-block">追風(fēng)慕色千山遠(yuǎn),浮岫閑云半日遲。</p><p class="ql-block">紅灼灼,影離離。聯(lián)豐十里自芳菲。</p><p class="ql-block">攀巖嶺上今同醉,且把斑斕入畫帷。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">鷓鴣天?觀達(dá)里湖華子魚溯游</p><p class="ql-block">林燕妮</p><p class="ql-block">十萬銀鱗溯洄中,慕名達(dá)里畔邊逢。</p><p class="ql-block">穿流敢碎千層雪,疊尾強迎十里風(fēng)。</p><p class="ql-block">激流冷,鷺鷗兇。劈波逆浪寫從容。</p><p class="ql-block">縱然身化春潮沫,猶帶殘陽一抹紅。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天·賞丁香花</p><p class="ql-block">鄧忠</p><p class="ql-block">仙子娉婷著紫裙,幽幽香氣暗撩人。</p><p class="ql-block">雨凝珠淚添嬌媚,風(fēng)舞霞衣弄淺顰。</p><p class="ql-block">情脈脈,意殷殷,癡心塞北守芳塵。</p><p class="ql-block">厭看桃杏爭春色,早夏悠然立曉昏。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天·初夏赴克旗沈克溝賞杜鵑花</p><p class="ql-block">鄧忠</p><p class="ql-block">百里驅(qū)車向野川,心潮激涌步高巒。</p><p class="ql-block">綺霞遙望落峰頂,紅蝶欣觀舞嶺前。</p><p class="ql-block">香郁郁,韻綿綿,游人留照共嬌妍。</p><p class="ql-block">杜鵑應(yīng)是花含酒,一入芳叢忘歲年。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天·沈克溝杜鵑吟</p><p class="ql-block"> 靜然</p><p class="ql-block">佛火流霞沈克東,霓裳漫卷落瑤宮。</p><p class="ql-block">千峰合掌承香露,萬萼垂珠綴梵蹤。</p><p class="ql-block">參色相,破迷蒙,浮生暫寄幻霞中。</p><p class="ql-block">露華濯盡塵心凈,坐聽云山第幾重。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?傍晚散步東郊園林</p><p class="ql-block">何新</p><p class="ql-block">馥郁丁香柳半遮,海棠初綻引啼鴉。</p><p class="ql-block">盈階細(xì)草隨風(fēng)舞,滿架薔薇入眼賒。</p><p class="ql-block">吟翠靄,酌流霞,郊園風(fēng)景晚來佳。</p><p class="ql-block">徜徉曲徑花前醉,又得清閑送日斜。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?海棠</p><p class="ql-block">何新</p><p class="ql-block">萬綠叢中點點紅,薄綃香散惹游蜂。</p><p class="ql-block">仙姿窈窕融深淺,雅度風(fēng)流拂淡濃。</p><p class="ql-block">情脈脈,意溶溶,芳顏雨后最雍容。</p><p class="ql-block">不愁粉黛傷春懶,千古騷人曲未終。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?入夏喜雨</p><p class="ql-block">王祥</p><p class="ql-block">立夏時逢暮雨瀟,湖堤煙鎖漫溪橋。</p><p class="ql-block">山桃含淚傾芳蕊,岸柳隨風(fēng)舞細(xì)腰。</p><p class="ql-block">平野闊,淺山遙。欄桿獨倚涌思潮。</p><p class="ql-block">詩人覓句吟甘露,且把深情寄碧霄。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?朝陽杏花節(jié)抒懷</p><p class="ql-block">老王</p><p class="ql-block">塞上風(fēng)光景色新,田園時節(jié)旅懷春。</p><p class="ql-block">草原蓓蕾含煙翠,勝地分明迎日欣。</p><p class="ql-block">人潮擁,客繽紛,朝陽一路踏芳塵。</p><p class="ql-block">杏花怒放晨霞染,粉蕊初開陶醉人。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?提筆靜坐案幾前</p><p class="ql-block">云淡風(fēng)清</p><p class="ql-block">提筆靜坐案幾前,為君一唱鷓鴣天。</p><p class="ql-block">八千里外難攜手,三十年來強解顏。</p><p class="ql-block">恍如夢,不成眠。眉頭蹙損有誰憐?</p><p class="ql-block">紅箋寫盡相思淚,點點斑斑別恨牽。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?春風(fēng)春雨春滿園</p><p class="ql-block">云淡風(fēng)清</p><p class="ql-block">春風(fēng)春雨春滿園,為君二唱鷓鴣天。</p><p class="ql-block">愁聽窗外鶯聲滑,懶看花中蝶影翩。</p><p class="ql-block">花似錦,柳如煙。而今已覺不新鮮。</p><p class="ql-block">昔時一別情多少,長把癡心付日邊。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?夏木陰陰幾樹蟬</p><p class="ql-block">云淡風(fēng)清</p><p class="ql-block">夏木陰陰幾樹蟬,為君三唱鷓鴣天。</p><p class="ql-block">窗前羞睹雙飛燕,池上愁看并蒂蓮。</p><p class="ql-block">時顧影,獨憑欄。幾多心事付云煙。</p><p class="ql-block">一彎落月驚殘夢,入戶涼風(fēng)繞枕邊。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?木葉蕭蕭秋欲殘</p><p class="ql-block">云淡風(fēng)清</p><p class="ql-block">木葉蕭蕭秋欲殘,為君四唱鷓鴣天。</p><p class="ql-block">蛩聲斷續(xù)咽庭際,雁字橫斜托錦箋。</p><p class="ql-block">臨檻外,望云邊。一川衰草自連綿。</p><p class="ql-block">不堪遠(yuǎn)水鋪斜照,況復(fù)西風(fēng)卷暮煙。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?秋日游園</p><p class="ql-block">云舒</p><p class="ql-block">綠瘦紅殘短棹閑,小橋寂寂伴孤園。</p><p class="ql-block">西風(fēng)瑟瑟多番過,枯葉遑遑幾度遷。</p><p class="ql-block">愁暗起,淚輕彈,韶華易逝又秋寒。</p><p class="ql-block">勸君多惜花開日,莫錯佳期負(fù)錦年。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?自嘲</p><p class="ql-block">劉欣玲</p><p class="ql-block">我自平凡天有情,從來不理世人爭。</p><p class="ql-block">曾因歷淺無端棄,也許心寬好運成。</p><p class="ql-block">常醒腦。慢修行。何須舍己為虛名。</p><p class="ql-block">功官利祿終將去,且樂余生過此生。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天·春夏相交夜雨中</p><p class="ql-block">趙岐山</p><p class="ql-block">春夏相交夜雨中。濱湖煙霧鎖橋東。</p><p class="ql-block">碧桃紛謝道邊圃,紫燕頻穿柳岸叢。</p><p class="ql-block">來時慢,走時匆。今年似與去年同。</p><p class="ql-block">榆梅開罷丁香絢,總有芬芳映碧空。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天·蔚州廣場見槐花</p><p class="ql-block">任桂花</p><p class="ql-block">玉串垂枝入夏妍,清香四溢沁心田。</p><p class="ql-block">蜂圍蕊陣爭花蜜,蝶繞芳叢醉繡團(tuán)。 </p><p class="ql-block">風(fēng)裊裊,影翩翩。瓊花淡雅落階前。</p><p class="ql-block">兒時滋味槐蔭里,難忘童真樹上攀。 </p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">鷓鴣天·石榴紅</p><p class="ql-block">劉賀榮</p><p class="ql-block">倒掛金鐘落彩虹,花開玉樹韻無窮。</p><p class="ql-block">團(tuán)團(tuán)秀色凝朝露,灼灼芳華惹夏風(fēng)。</p><p class="ql-block">萱草綠,石榴紅。流光五月與誰同。</p><p class="ql-block">詩吟盛景添新曲,賦得真情意更濃。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天·故鄉(xiāng)情</p><p class="ql-block">郭艷珍</p><p class="ql-block">牧野農(nóng)耕計日程。施肥地壟有馨聲。</p><p class="ql-block">田間嫩蕊隨風(fēng)舞,薯圃新芽帶露傾。</p><p class="ql-block">含蘊意,品醇精。凝香味道潤心明。</p><p class="ql-block">諸多故里傳佳話,一脈鄉(xiāng)情暖此生。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?登閱江樓憶事</p><p class="ql-block">郝帥</p><p class="ql-block">閱江樓上倚朱欄,波光逐影棹聲殘。</p><p class="ql-block">中山路鎖千重目,不似當(dāng)年鸚鵡灘。</p><p class="ql-block">風(fēng)寂寂,水潺潺。六朝故事付云煙。</p><p class="ql-block">遙思崔顥題詩處,一枕清愁落眼前。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?重返上都</p><p class="ql-block">沙柳</p><p class="ql-block">初夏夕陽照車窗。紅霞映樹似楓揚。</p><p class="ql-block">榆林疊翠花添色,草野含煙風(fēng)送香。</p><p class="ql-block">灤水響,遠(yuǎn)流長。潺湲幾道過山梁。</p><p class="ql-block">迎賓烈酒酬新客,暢飲輕談話故鄉(xiāng)。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?贊朝陽村杏花節(jié)</p><p class="ql-block">張巨林</p><p class="ql-block">春日朝陽惹沸騰,杏花綻放迓高朋。</p><p class="ql-block">糧油推介名聲長,田野觀光美譽增。</p><p class="ql-block">藏福袋,逗鄉(xiāng)情。唱歌跳舞展才能。</p><p class="ql-block">佳肴待客民豪爽,喚取明天更振興。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天·食野菜有感</p><p class="ql-block">宋玉欣</p><p class="ql-block">野菜榆錢相佐餐,一肴一飯憶華年。</p><p class="ql-block">晝來勞作殷殷計,日暮停肩語語歡。</p><p class="ql-block">兒意切,母心堅,數(shù)春攜手繪新天。</p><p class="ql-block">櫛風(fēng)沐雨情常在,樂享今朝更思源。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?密意情絲</p><p class="ql-block"> 李彬</p><p class="ql-block">月上更前撫梅新。亭臺樓閣柳搖身。</p><p class="ql-block">霓裳落宿情絲動,密意浮云夢影巡。</p><p class="ql-block">歸巢燕,臥床人。飛花撲閃夜螢焚。</p><p class="ql-block">綿綿細(xì)雨涼初濕,風(fēng)伴晨曦爽醉魂。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?錫林浩特頌</p><p class="ql-block"> 李彬</p><p class="ql-block">古剎新城敖包山。佛光普照艷陽天。</p><p class="ql-block">山青水碧牛羊壯,蝶舞蜂狂鳥雀喧。</p><p class="ql-block">明珠耀,駿駒歡。春華秋實錫林灣。</p><p class="ql-block">江南杏雨應(yīng)時落,塞外芬芳處處鮮。</p><p class="ql-block">【注】內(nèi)蒙古錫林浩特市史稱貝子廟。素有“草原明珠”的美譽。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天 .?風(fēng)雨人生</p><p class="ql-block">常青樹</p><p class="ql-block">日月爭飛度歲年,春秋若夢意纏綿。</p><p class="ql-block">煙霞世路從來苦,風(fēng)雨人生是處寒。</p><p class="ql-block">平野闊,遠(yuǎn)天寬,江流逝水去無還。</p><p class="ql-block">韶華客影真無際,老境鄉(xiāng)心獨自安。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天 ?經(jīng)年逝水</p><p class="ql-block">常青樹</p><p class="ql-block">晚景經(jīng)年逝水流。芳春入夏又逢秋。</p><p class="ql-block">人情有限冰心對,世味無窮素質(zhì)修。</p><p class="ql-block">須自愛,莫貪求,功名利祿若云浮。</p><p class="ql-block">移來映日連天水,化作甘霖潤綠州。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?華子魚逆流</p><p class="ql-block">淺憶微夏</p><p class="ql-block">碧水春深溯舊蹤,銀鱗爭躍自從容。</p><p class="ql-block">萬回石隙載云浪,幾度灘頭枕晚風(fēng)。</p><p class="ql-block">星做伴,月為宮。素身偏向逆流沖。</p><p class="ql-block">前途縱有千般險,未改初心寄遠(yuǎn)鴻。</p>