<p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">關東有義士,興兵討群兇。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">初期會盟津,乃心在咸陽。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">軍合力不齊,躊躇而雁行。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">勢利使人爭,嗣還自相戕。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">淮南弟稱號,刻璽于北方。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">鎧甲生蟣虱,萬姓以死亡。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">白骨露于野,千里無雞鳴。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">生民百遺一,念之斷人腸。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">譯文</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">關東的諸州郡將領,都起兵討伐董卓及其黨羽這些殘暴的人。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">本來期望各路將領在孟津會合,同心討伐長安董卓。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">結(jié)果各有打算,力不齊一,互相觀望,誰也不肯率先前進。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">權(quán)勢、財利引起了諸路軍的爭奪,隨后各路軍隊之間就自相殘殺起來。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">袁術在淮南稱帝號,袁紹謀立傀儡皇帝在北方刻了皇帝印璽。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">戰(zhàn)士常年征戰(zhàn),鎧甲上生滿了蟣虱,百姓也因此死傷無數(shù)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">累累白骨曝露于荒野之地無人收埋,方圓千里都沒有人煙,聽不到雞鳴。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">一百個老百姓當中只有一人能活,想到這里不免讓人肝腸寸斷。 </span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">注釋</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">關東:函谷關(今河南靈寶西南)以東。義士:指起兵討伐董卓的諸州郡將領。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">討群兇:指討伐董卓及其黨羽。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">初期:本來期望。盟津:即孟津(今河南孟縣南)。相傳周武王伐紂時曾在此大會八百諸侯,此處借指本來期望關東諸將也能像武王伐紂會合的八百諸侯那樣同心協(xié)力。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">乃心:其心,指上文“義士”之心。咸陽:秦時的都城,此借指長安,當時獻帝被挾持到長安。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">力不齊:指討伐董卓的諸州郡將領各有打算,力量不集中。齊:一致。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">躊躇:猶豫不前。雁行(háng):飛雁的行列,形容諸軍列陣后觀望不前的樣子。此句倒裝,正常語序當為“雁行而躊躇”。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">嗣:隨后。還:同“旋”,不久。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">自相戕(qiāng):自相殘殺。當時盟軍中的袁紹、公孫瓚等發(fā)生了內(nèi)部的攻殺。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">淮南句:指袁紹的異母弟袁術于公元197年(建安二年)在淮南壽春(今安徽壽縣)自立為帝。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">刻璽句:指公元191年(初平二年)袁紹謀廢獻帝,想立幽州牧劉虞為皇帝,并刻制印璽。璽,印,秦以后專指皇帝用的印章。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">鎧甲句:由于長年戰(zhàn)爭,戰(zhàn)士們不脫戰(zhàn)服,鎧甲上都生了虱子。鎧甲,古代的護身戰(zhàn)服。鎧,就是甲。蟣,虱卵。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">萬姓:百姓。以:因此。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">生民:百姓。遺:剩下。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">簡析</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;"> 《蒿里行》是一首五言古詩。此詩借樂府舊題寫時事,內(nèi)容記述了漢末軍閥混戰(zhàn)的現(xiàn)實,真實而深刻地揭示了人民的苦難,堪稱“漢末實錄”的“詩史”。詩人運用民歌的形式,對當時的社會現(xiàn)實進行批判,他不僅對因戰(zhàn)亂而陷于水深火熱之中的苦難人民表現(xiàn)出極大的悲憤和同情,而且對造成人民疾苦的首惡元兇給予了無情的揭露和鞭撻。全詩風格質(zhì)樸,沉郁悲壯,顯露出詩人的豪邁氣魄和憂患意識;詩中集典故、事例、描述于一身,既形象具體,又內(nèi)蘊深厚,呈現(xiàn)出曹操獨特的詩風。</span></p>