<p class="ql-block"> 夏至,是二十四節(jié)氣的第10個(gè)節(jié)氣。每年于公歷6月21-22日交節(jié)。</p><p class="ql-block"> 夏至和上一個(gè)節(jié)氣芒種相連,請(qǐng)點(diǎn)擊鏈接:<a href="http://www.zit.org.cn/42ljdvxe?share_from=self" target="_blank" style="font-size:18px; background-color:rgb(255, 255, 255);">過了芒種 不可強(qiáng)種,??芒種??</a></p><p class="ql-block"> 今年(2025)夏至?xí)r間:06月21日 11時(shí)32分。</p> <p class="ql-block"> 古時(shí)候又把夏至這一天叫做“日北至”,意思是太陽(yáng)運(yùn)動(dòng)到地球最北端的位置。</p><p class="ql-block"> 這一天太陽(yáng)幾乎直射北回歸線,正午時(shí)分呈直射狀,北回歸線地區(qū)就會(huì)出現(xiàn)短暫的“立竿無影”現(xiàn)象。</p><p class="ql-block"> 目前中國(guó)大陸設(shè)有5處北回歸線標(biāo)志,分別位于廣東的汕頭、從化、封開,廣西的桂平和云南的墨江。</p><p class="ql-block"> 如果有條件,可于夏至日前后幾天中午,在太陽(yáng)下立根竿子,觀察一下“立竿見影”如何變成“立竿無影”,是非常有趣的。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;"> 過了夏至,太陽(yáng)逐漸向南移動(dòng),北半球白晝也就一天比一天縮短,黑夜一天比一天加長(zhǎng)了。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">氣象變化</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;"> </b></p><p class="ql-block"> 夏至具有暴雨、梅雨、高溫、潮濕等氣候特點(diǎn)。也就是說,夏至之后地面受熱比較強(qiáng)烈,很容易形成對(duì)流天氣,很容易出現(xiàn)降雨范圍比較小的雷陣雨。</p><p class="ql-block"> 再就是,我國(guó)江淮一帶會(huì)出現(xiàn)“梅雨”天氣。這時(shí)候空氣水分增加,就會(huì)變得潮濕起來。要特別注意防潮及衛(wèi)生健康,因?yàn)楦邷爻睗癍h(huán)境下很容易滋生細(xì)菌。</p><p class="ql-block"> 除此之外,最明顯的天氣變化就是在一段時(shí)間內(nèi),氣溫將繼續(xù)升高,所以民間有“夏至不過不熱”的說法。</p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">農(nóng)事活動(dòng)</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;"> </b></p><p class="ql-block"> 夏至期間,我國(guó)大部分地區(qū)氣溫較高,日照充足,作物生長(zhǎng)很快,生理和生態(tài)均需水較多。</p><p class="ql-block"> 此時(shí)的降水對(duì)農(nóng)業(yè)產(chǎn)量影響很大,有“夏至雨點(diǎn)值千金”之說。長(zhǎng)江中下游地區(qū)降水一般能滿足農(nóng)作物生長(zhǎng)需求。</p><p class="ql-block"> 此時(shí)北方氣溫高,光照足,除了罕有的大旱之年,雨水亦增多,農(nóng)作物生長(zhǎng)旺盛,雜草、害蟲迅速滋長(zhǎng)蔓延,田間管理需進(jìn)一步加強(qiáng)。</p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><b style="font-size: 22px; color: rgb(237, 35, 8);">夏至三候</b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block"> 大家知道,一個(gè)節(jié)氣十五天,五天為一候,三候過后就是下一個(gè)節(jié)氣。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b style="color: rgb(176, 79, 187);">一候:鹿角解</b></p><p class="ql-block"> 所謂鹿角解就是鹿角脫落。古人認(rèn)為:糜與鹿雖屬同科,但一陰一陽(yáng)。鹿的角朝前生,所以屬陽(yáng)。</p><p class="ql-block"> 夏至日,陰氣生而陽(yáng)氣始衰,所以陽(yáng)性的鹿角便開始脫落。而糜則屬陰,到冬至日其角才會(huì)脫落。</p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><b style="color: rgb(176, 79, 187);">二候:蟬始鳴</b></p><p class="ql-block"> 所謂蟬就是知了。雄性的知了在夏至后,因感陰氣之生鼓翼而鳴。</p><p class="ql-block"> 北京和赤峰同處塞外,夏天北京知了鳴叫是一大特色,而距北京不足1000華里的赤峰卻一個(gè)活知了都見不到,頗為有趣。</p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(176, 79, 187);">三候:半夏生</b></p><p class="ql-block"> 半夏是一種喜陰的藥草,因在仲夏沼澤地或水田中出生而得名。</p><p class="ql-block"> 有意思的是:在炎熱的仲夏,一些喜陰的生物開始出現(xiàn),而陽(yáng)性的生物卻開始衰退了。</p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">節(jié)氣習(xí)俗</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(176, 79, 187);">1)吃夏至面</b></p><p class="ql-block"> 夏至吃面是很多地區(qū)的重要習(xí)俗,俗話說“冬至餃子夏至面”,意思是說冬至節(jié)氣要吃餃子,夏至節(jié)氣要吃面條。 </p><p class="ql-block"> 為什么有這個(gè)說法呢?一是因?yàn)槊磕陱南闹灵_始,氣溫升高,天氣變熱,人體新陳代謝加快,飲食上要有所改變,最好以熱量低便于制作清涼的食物為主要飲食,面條通常為一般家庭首選;二是因?yàn)橄闹列蔓溡呀?jīng)登場(chǎng),所以夏至吃面還有嘗新的意思。</p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(176, 79, 187);">2)放荷燈</b></p><p class="ql-block"> 放荷燈又稱放河燈,是一種宗教祭祀活動(dòng),也是夏至民間風(fēng)俗。</p><p class="ql-block"> 這個(gè)習(xí)俗主要是表達(dá)對(duì)逝去親人的懷念,對(duì)活著得人們的祝福。此時(shí)南北方靠河的地區(qū),每年夏至這天,千百盞河燈在夜晚被人們釋放到河中,閃閃爍爍就像散落到人間的點(diǎn)點(diǎn)星光,令人心醉不已。</p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(176, 79, 187);">3)祭神祀祖</b></p><p class="ql-block"> 夏至節(jié)祭神祀祖的習(xí)俗最早源于周代。在古人看來,夏至不僅是一個(gè)節(jié)氣,更是陰陽(yáng)升降,天道循環(huán)的轉(zhuǎn)折點(diǎn),所以這天舉行祭祀是理所應(yīng)當(dāng)?shù)摹? </p><p class="ql-block"> 夏至節(jié)祭神祀祖的習(xí)俗代代流傳。至宋朝時(shí),百官可以放假三天,明清兩朝更是修了專門祭祀場(chǎng)所地壇,也就是如今北京市東城區(qū)安定門外的地壇公園。</p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><b style="color: rgb(237, 35, 8); font-size: 22px;">文學(xué)意境</b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b style="color: rgb(22, 126, 251);">《夏至避暑北池》</b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(176, 79, 187);">【唐】韋應(yīng)物</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">晝晷已云極,宵漏自此長(zhǎng)。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">未及施政教,所憂變炎涼。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">公門日多暇,是月農(nóng)稍忙。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">高居念田里,苦熱安可當(dāng)。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">亭午息群物,獨(dú)游愛方塘。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">門閉陰寂寂,城高樹蒼蒼。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">綠筠尚含粉,圓荷始散芳。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">于焉灑煩抱,可以對(duì)華觴。</p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><b style="color: rgb(22, 126, 251);">《夏至后得雨》</b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(176, 79, 187);">【宋】蘇轍</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">天惟不窮人,旱甚雨輒至。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">麥乾春澤匝,禾槁夏雷墜。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">一年失二雨,廩實(shí)真不繼。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">我窮本人窮,得飽天所畀。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">奪祿十五年,有田潁川涘。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">躬耕力不足,分獲中自愧。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">余功治室廬,棄積沾狗彘。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">久養(yǎng)無用身,未識(shí)彼天意。</p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><b style="color: rgb(22, 126, 251);">《和夢(mèng)得夏至憶蘇州呈盧賓客》</b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(176, 79, 187);">【唐】白居易</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">憶在蘇州日,常諳夏至筵。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">粽香筒竹嫩,炙脆子鵝鮮。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">水國(guó)多臺(tái)榭,吳風(fēng)尚管弦。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">每家皆有酒,無處不過船。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">交印君相次,褰帷我在前。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">此鄉(xiāng)俱老矣,東望共依然。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">洛下麥秋月,江南梅雨天。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">齊云樓上事,已上十三年。</p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">節(jié)氣民諺</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">立春陽(yáng)氣轉(zhuǎn),雨水沿河邊</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">驚蟄烏鴉叫,春分地皮干</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">清明忙種麥,谷雨種大田</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">立夏鵝毛住,小滿雀來全</p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(1, 1, 1);">芒種開了鏟,</span><b style="color:rgb(22, 126, 251);">夏至不拿棉</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">小暑不算熱,大暑三伏天</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">立秋忙打甸,處暑動(dòng)刀鐮</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">白露煙上架,秋分不生田</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">寒露不算冷,霜降變了天</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">立冬交十月,小雪地封嚴(yán)</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">大雪河汊上,冬至不行船</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">小寒近臘月,大寒整一年</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 釋義:</span><span style="color:rgb(255, 138, 0);">夏至不拿棉是東北人的說法,就是到了夏至,不用帶著棉襖出門干農(nóng)活了。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">下一個(gè)節(jié)氣:小暑</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">時(shí)間:2025年小暑是7月7日 04:04:43</span></p><p class="ql-block">請(qǐng)點(diǎn)擊鏈接:<a href="http://www.zit.org.cn/42y3r2pz?share_from=self" target="_blank" style="font-size:18px; background-color:rgb(255, 255, 255);">烈日炎炎 沉李浮瓜,??小 暑??</a></p>