<p class="ql-block">二十四節(jié)氣:是中國(guó)的第五大發(fā)明。</p><p class="ql-block">中國(guó)歷法中廿四個(gè)特定節(jié)令、人類非物質(zhì)文化遺產(chǎn)代表作。</p><p class="ql-block">二十四節(jié)氣準(zhǔn)確的反映了自然節(jié)律變化,在人們?nèi)粘I钪邪l(fā)揮了極為重要的作用。它不僅是指導(dǎo)農(nóng)耕生產(chǎn)的時(shí)間體系,更是包含有豐富民俗事象的民俗系統(tǒng)。二十四節(jié)氣蘊(yùn)含著悠久的文化內(nèi)涵和歷史積淀,是中華民族悠久歷史文化的重要組成部分。</p><p class="ql-block">是上古農(nóng)耕文明的產(chǎn)物,它是上古先民順應(yīng)農(nóng)時(shí),通過(guò)觀察天體運(yùn)行,認(rèn)知一歲中時(shí)令、氣候、物候等變化規(guī)律所形成的知識(shí)體系。是依據(jù)斗轉(zhuǎn)星移制定,北斗七星循環(huán)旋轉(zhuǎn),斗柄順時(shí)針旋轉(zhuǎn)一圈為一周期,現(xiàn)行的“二十四節(jié)氣”是依據(jù)太陽(yáng)在回歸黃道上的位置制定,即把太陽(yáng)周年運(yùn)動(dòng)軌跡劃分為24等份,每15°為1等份,每1等份為一個(gè)節(jié)氣。一歲四時(shí),春夏秋冬各三個(gè)月,每月兩個(gè)節(jié)氣,每個(gè)節(jié)氣均有其獨(dú)特的含義。</p><p class="ql-block">經(jīng)歷史發(fā)展,農(nóng)歷吸收了干支歷的節(jié)氣成分作為歷法補(bǔ)充,并通過(guò)“置閏法”調(diào)整使其符合回歸年,形成陰陽(yáng)合歷,“二十四節(jié)氣”也就成為了農(nóng)歷的一個(gè)重要部分。二十四個(gè)節(jié)氣對(duì)于后世歷書制作影響很大,它是中國(guó)傳統(tǒng)氣象學(xué)的核心理論之一。在國(guó)際氣象界,二十四節(jié)氣被譽(yù)為“中國(guó)的第五大發(fā)明”。2016年11月30日,正式列入聯(lián)合國(guó)教科文組織人類非物質(zhì)文化遺產(chǎn)代表作名錄。</p><p class="ql-block">二十四節(jié)氣,分為,春、夏、秋、冬、四個(gè)季節(jié),每個(gè)季節(jié)分成六個(gè)節(jié)氣,每個(gè)節(jié)氣間隔約十五天。</p> <p class="ql-block"> 春</p><p class="ql-block">春?jiǎn)净靥K始,生機(jī)紫氣然。</p><p class="ql-block">東風(fēng)催復(fù)醒,祥和絢堯年。</p> <p class="ql-block">立春:春季開(kāi)始,意味著萬(wàn)物開(kāi)始復(fù)蘇,生機(jī)勃發(fā)。</p> <p class="ql-block">歲末時(shí)逢正立春,東君意暖潤(rùn)氳氤。</p><p class="ql-block">明珠璀璨霓燈爍,梅綻闌珊漫雪新。</p><p class="ql-block">為有仙姿描畫卷,閑情玉骨塑嬌身。</p><p class="ql-block">憂懷無(wú)寐風(fēng)搖柳,淡泊超然華夏人。</p> <p class="ql-block">雨水:天氣逐漸轉(zhuǎn)暖,降雨增多,準(zhǔn)備春耕。</p> <p class="ql-block">春雨知時(shí)岸柳濛,氤氳幽草化消融。</p><p class="ql-block">冬寒蕭瑟綿衣裹,著意潮來(lái)綠映匆。</p><p class="ql-block">塞北猶嶺原野渡,江南不覺(jué)自然風(fēng)。</p><p class="ql-block">天街遙看人間景,地處鄉(xiāng)村桃李紅。</p> <p class="ql-block">驚蟄:春雨開(kāi)始,萬(wàn)物蘇醒,動(dòng)物開(kāi)始活躍。</p> <p class="ql-block">驚蟄陽(yáng)春三月天,北方冰水漫河邊。</p><p class="ql-block">烏鴉開(kāi)口報(bào)時(shí)季,布谷催耕呼雨田。</p><p class="ql-block">和煦輕風(fēng)庭院碧,云晴春色杏桃妍。</p><p class="ql-block">草原霧繞尋幽處,秦地林深問(wèn)道賢。</p> <p class="ql-block">春分:晝夜平分,陽(yáng)氣開(kāi)始升溫,春天正式來(lái)臨。</p> <p class="ql-block">草甸春分瀚海星,東風(fēng)日暖泰州馨。</p><p class="ql-block">白云妙處桃花雨,碧嶂叢生吐綠青。</p><p class="ql-block">溪繞千山幽徑轉(zhuǎn),峰回萬(wàn)水畫廊亭。</p><p class="ql-block">古城廣野明珠燦,殘塔洮河史跡銘。</p> <p class="ql-block">清明:傳統(tǒng)的節(jié)日,也稱掃暮節(jié),為追思祖先和先烈而設(shè)。</p> <p class="ql-block">卜算子?清明(正韻)</p><p class="ql-block"> 三月嫩芽生,霽暖和風(fēng)繞。祭祖清明心緒沉,痛楚誰(shuí)人曉?</p><p class="ql-block"> 前輩眠靜幽,山野青青草。雨細(xì)綿綿潤(rùn)墳土,化紙焚香禱。</p> <p class="ql-block">谷雨:春天最后一個(gè)節(jié)氣,農(nóng)民開(kāi)始播種,為果實(shí)收獲做準(zhǔn)備。</p> <p class="ql-block">谷雨枝頭綠葉新,榆煙籬下碧芳春。</p><p class="ql-block">回眸松色桃花艷,靜聽(tīng)鶯聲燕語(yǔ)申。</p><p class="ql-block">萬(wàn)物爭(zhēng)時(shí)光景釀,一年過(guò)處稻糧珍。</p><p class="ql-block">勤耕沃土豐收寄,今日平疇厚澤銀。</p> <p class="ql-block">立夏:夏季開(kāi)始,氣溫逐漸上升,百花爭(zhēng)艷。</p> <p class="ql-block">立夏風(fēng)柔農(nóng)事忙,生涯雨潤(rùn)沃田鄉(xiāng)。</p><p class="ql-block">麥苗稚綠抽青穗,蠶葉游絲吐絮囊。</p><p class="ql-block">蝶戀花枝泥燕語(yǔ),蛙鳴水宿甲魚塘。</p><p class="ql-block">東君霽靄人間暖,北客浮云歲月妝。</p> <p class="ql-block">小滿:北方開(kāi)始種麥子,中原麥子結(jié)穗,暑氣即將來(lái)臨。</p> <p class="ql-block">草木青青百色妝,東風(fēng)催雨萬(wàn)家忙。</p><p class="ql-block">人間五月花紅透,福地三秦藻綠芳。</p><p class="ql-block">郁翠蔥蘢朝氣溢,晴空掩映曉時(shí)光。</p><p class="ql-block">氤氳意醉濃薰染,禮樂(lè)笙歌遠(yuǎn)近香。</p> <p class="ql-block">芒種:稻麥和黃瓜等作物成熟,夏耕忙碌開(kāi)展。</p> <p class="ql-block">塞北應(yīng)時(shí)播種忙,江南依日麥金黃。</p><p class="ql-block">農(nóng)民早晚辛勤作,雨澤風(fēng)塵歲月章。</p><p class="ql-block">帷幄豐年魚米貴,田園樂(lè)土果疏香。</p><p class="ql-block">割收機(jī)械分新粒,最喜山川入庫(kù)糧。</p> <p class="ql-block">夏至:夏季到來(lái),晝長(zhǎng)夜短,陽(yáng)氣最旺盛。</p> <p class="ql-block">雨綿逢夏至,禾翠喜良田。</p><p class="ql-block">暮色夕陽(yáng)墜,蛙聲徹夜天。</p><p class="ql-block">一熒松火爍,綠傘映荷妍。</p><p class="ql-block">汗沁蒸炎酷,揮扇謝枕眠。</p> <p class="ql-block">小暑:這段時(shí)間天氣最熱,人們開(kāi)始防暑降溫。</p> <p class="ql-block">訴衷情令?小暑(正韻)</p><p class="ql-block"> 暑期連雨潤(rùn)禾新。綠葉裁芳茵。荷花池塘波漾,堤岸賞游人。</p><p class="ql-block">看蝶舞,聽(tīng)蟬呻。</p><p class="ql-block"> 跳龍門。錦湖棲影,悶熱依然,氣浪炎薰。</p> <p class="ql-block">大暑:一年最熱時(shí)期,太陽(yáng)直射黃道。</p> <p class="ql-block">大暑覓涼風(fēng),炎蒸酷焰烘。</p><p class="ql-block">一年明四序,氣悶夜朦朧。</p><p class="ql-block">人靜消煩燥,悠閑羽扇翁。</p><p class="ql-block">高溫期許雨,獨(dú)醉望星空。</p> <p class="ql-block">立秋:秋季開(kāi)始,時(shí)令轉(zhuǎn)涼,溪心收獲秋季作物。</p> <p class="ql-block">開(kāi)秋入暮涼,漫步洮河旁。</p><p class="ql-block">明月知時(shí)節(jié),田間蔬果香。</p><p class="ql-block">風(fēng)吹云行密,飛雨解炎陽(yáng)。</p><p class="ql-block">草甸科兒沁,幽幽塞北鄉(xiāng)。</p> <p class="ql-block">處暑:入秋前奏,氣感能量開(kāi)始回升,準(zhǔn)備收割禾稼。</p> <p class="ql-block">處暑金風(fēng)好個(gè)秋,生涼雨水似茲優(yōu)。</p><p class="ql-block">云稀括淡層林染,日麗氤氳空翠州。</p><p class="ql-block">稻穗折腰豐潤(rùn)寄,豆萁含笑壯心收。</p><p class="ql-block">人間最美農(nóng)家樂(lè),盛世溫馨天澤疇。</p> <p class="ql-block">白露:天氣轉(zhuǎn)涼,秋高氣爽,蕪萍在草地上盛開(kāi)。</p> <p class="ql-block">白露晶珠滾,凄凄雜草黃。</p><p class="ql-block">秋深飄葉寂,風(fēng)勁落花殤。</p><p class="ql-block">季節(jié)寒催度,天心歲換妝。</p><p class="ql-block">田間時(shí)景霽,塞外飽幽香。</p> <p class="ql-block">秋分:秋季中期,白晝縮短,暮色漸濃。</p> <p class="ql-block">晝夜均分氣爽涼,輪回季節(jié)曉風(fēng)霜。</p><p class="ql-block">楓紅盡染雁聲遠(yuǎn),無(wú)寐臨窗萬(wàn)緒殤。</p> <p class="ql-block">寒露:氣溫下降,露水開(kāi)始出現(xiàn),意味著冬天即將到來(lái)。</p> <p class="ql-block">鷓鴣天?寒露(正韻)</p><p class="ql-block">傍晚悠然賞月光,愁思郁緒滿心房。</p><p class="ql-block">秋深冬盡行人少,珠露凝晶傲菊妝。</p><p class="ql-block">天氣冷,夜更涼。凜風(fēng)寒澤結(jié)冰霜。</p><p class="ql-block">枯枝敗葉窗前落,縷縷炊煙裊繞長(zhǎng)。</p> <p class="ql-block">霜降:寒冷的天氣使得一些作物凋謝,也是冬天來(lái)臨的標(biāo)志。</p> <p class="ql-block">霜降斜暉照,彌天問(wèn)季風(fēng)。</p><p class="ql-block">草原遼闊遠(yuǎn),殘葉漫西東。</p> <p class="ql-block">立冬:寒冬開(kāi)始,天氣逐漸寒冷,農(nóng)民加緊冬季耕作。</p> <p class="ql-block">露染蕭蕭枯草黃,西風(fēng)瑟瑟降寒涼。</p><p class="ql-block">東籬哀柳蘆花絮,北地殘荷楓葉蒼。</p><p class="ql-block">淡淡云稀天氣凜,朦朦樹(shù)隱暮愁陽(yáng)。</p><p class="ql-block">豐收五谷千家喜,厚澤三農(nóng)百姓昌。</p> <p class="ql-block">小雪:天氣變得嚴(yán)寒,雪花紛飛,標(biāo)志著冬天真正到來(lái)。</p> <p class="ql-block">玉女飄零漫舞輕,寒冬瑟瑟伴風(fēng)聲。</p><p class="ql-block">草原鄉(xiāng)野銀濤覆,秦地山川雪作營(yíng)。</p><p class="ql-block">誰(shuí)與煙霞云卷起,日將松柏霧披傾。</p><p class="ql-block">詩(shī)心似火黌門霽,筆墨如珠世路情。</p> <p class="ql-block">大雪:降雪量逐漸增大,雪已積深,冬季進(jìn)入高峰期。</p> <p class="ql-block">皚雪絨花九宇寒,絮飄觸動(dòng)萬(wàn)人觀。</p><p class="ql-block">遮天散白新淘舊,蔽地封塵廣闊寬。</p><p class="ql-block">歷盡云崖何處是,方知松挺映山巒。</p><p class="ql-block">蒼茫星閃冬長(zhǎng)夜,醉舞西風(fēng)玉女歡。</p> <p class="ql-block">冬至:冬季到來(lái)白天最短,黑夜最長(zhǎng)。</p> <p class="ql-block">蕭瑟風(fēng)刀冬至寒,天時(shí)地凍草荒巒。</p><p class="ql-block">冰凝雪覆浮云卷,玉作花飛盡日寬。</p><p class="ql-block">騷客多情詩(shī)賦韻,神仙著意酒茶歡。</p><p class="ql-block">紅梅瘦柳青松柏,傲骨癡腸碧血丹。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">小寒:嚴(yán)寒持續(xù),人們生活和工作難度增加。</p> <p class="ql-block">凜冽隆冬二九天,遙觀大地?cái)?shù)風(fēng)煙。</p><p class="ql-block">寒梅傲雪春聲近,宿草凌霄曉色先。</p><p class="ql-block">彈指凡塵無(wú)悔問(wèn),回眸古國(guó)有情緣。</p><p class="ql-block">離愁客意吟時(shí)事,寄夢(mèng)癡心詠月年。</p> <p class="ql-block">大雪:一年中最冷的節(jié)氣,重申寒冬的深度和嚴(yán)酷。</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">欲問(wèn)深冬積厚冰,半河封雪半河凌。</p><p class="ql-block">邊垂此季天寒凍,紫氣來(lái)春地僻升。</p><p class="ql-block">九域疾風(fēng)霄露至,千山飛絮野云層。</p><p class="ql-block">經(jīng)年事事回眸顧,向日家家掛彩燈。</p> <p class="ql-block">二十四節(jié)氣,都與自然,農(nóng)業(yè)密切相關(guān),具有廣泛的文化和社會(huì)意義,中中國(guó)傳統(tǒng)文化中,已成為人們?nèi)粘I詈蛢x式活動(dòng)的重要主成部分。</p>