<p class="ql-block">黃庭堅(jiān)(1045年8月9日-1105年5月24日),字魯直,號(hào)山谷道人,晚號(hào)涪翁,洪州分寧(今江西省九江市修水縣)人。北宋著名文學(xué)家、書(shū)法家、江西詩(shī)派開(kāi)山之祖。與蘇軾齊名,世稱(chēng)“蘇黃”。</p> <p class="ql-block">他是一個(gè)全才,詩(shī)書(shū)畫(huà)皆能。</p><p class="ql-block">他是蘇軾的學(xué)生,詩(shī)被蘇軾稱(chēng)為“山谷體”。他的書(shū)法獨(dú)樹(shù)一幟,與米芾、蔡襄齊名;他是江西詩(shī)派的開(kāi)創(chuàng)者;他是黃庭堅(jiān)。作為宋代大詩(shī)人之一,黃庭堅(jiān)對(duì)宋詩(shī)的影響甚至超過(guò)了一代大文豪蘇軾。他留下的一首首宋詩(shī)佳作,后人吟詠不絕。</p> <p class="ql-block"><b><i><u>最動(dòng)人的友情詩(shī):</u></i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>《寄黃幾復(fù)》</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>我居北海君南海,寄雁傳書(shū)謝不能。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>桃李春風(fēng)一杯酒,江湖夜雨十年燈。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>持家但有四立壁,治病不蘄三折肱。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>想見(jiàn)讀書(shū)頭已白,隔溪猿哭瘴溪藤。</i></b></p> <p class="ql-block">世界上有一種動(dòng)人的情感,叫友情。</p><p class="ql-block">黃庭堅(jiān)與黃幾復(fù)是早年知交,作此詩(shī)時(shí),一個(gè)在山東德州,一個(gè)在廣州四會(huì)縣,相隔萬(wàn)里,卻阻擋不了牽掛。</p><p class="ql-block">“桃李春風(fēng)一杯酒,江湖夜雨十年燈”是傳唱千古的名句,兩個(gè)朋友,各自飄泊江湖,每逢夜雨,獨(dú)對(duì)孤燈,互相思念,深宵不寐。而這般情景,已延續(xù)了十年。</p><p class="ql-block">即使十年未見(jiàn),黃庭堅(jiān)依然懂得朋友的堅(jiān)持:想你清貧自守發(fā)奮讀書(shū),如今頭發(fā)已白了罷。</p><p class="ql-block">什么是真正的朋友?不止是牽掛,更是懂你的堅(jiān)持,支持你的堅(jiān)守。</p> <p class="ql-block"><b><i><u>最歡快雄奇的詩(shī):</u></i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>《雨中登岳陽(yáng)樓望君山二首》</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>投荒萬(wàn)死鬢毛斑,生入瞿塘滟滪關(guān)。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>未到江南先一笑,岳陽(yáng)樓上對(duì)君山。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>滿(mǎn)川風(fēng)雨獨(dú)憑欄,綰結(jié)湘娥十二鬟。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>可惜不當(dāng)湖水面,銀山堆里看青山。</i></b></p> <p class="ql-block">被流放六年后,黃庭堅(jiān)被赦,他沿江東下,途經(jīng)岳陽(yáng),冒雨登岳陽(yáng)樓飽覽湖光山色,寫(xiě)下這兩首詩(shī)以表達(dá)自己遇赦后的喜悅心情。劫后重生的喜悅油然而生。因而雖未到江南,詩(shī)人不由“先一笑”,放逐歸來(lái)的欣幸躍然紙上。</p><p class="ql-block">這“笑”源于洞庭湖壯闊的自然風(fēng)光,更源于詩(shī)人度過(guò)逆境后不畏磨難、豁達(dá)自信的自然流露?!皩?duì)君山”中“對(duì)”的沉著,正表現(xiàn)了詩(shī)人從死地中走出的自信和坦蕩不懼的內(nèi)心化境。</p><p class="ql-block">記得多去感受一些生活中讓你覺(jué)得快樂(lè)的時(shí)刻。</p> <p class="ql-block"><b><i><u>最雋雅絕倫的詩(shī):</u></i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>《水調(diào)歌頭·游覽》</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>瑤草一何碧,春入武陵溪。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>溪上桃花無(wú)數(shù),枝上有黃鸝。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>我欲穿花尋路,直入白云深處,</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>浩氣展虹霓。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>只恐花深里,紅露濕人衣。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>坐玉石,倚玉枕,拂金徽。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>謫仙何處?無(wú)人伴我白螺杯。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>我為靈芝仙草,不為朱唇丹臉,</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>長(zhǎng)嘯亦何為?</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i><span class="ql-cursor">?</span>醉舞下山去,明月逐人歸。</i></b></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">人的心中總會(huì)有一片特殊的空間,在那里,自己是無(wú)可替代的主人。</p><p class="ql-block">黃庭堅(jiān)的一片自留地是哪里呢?</p><p class="ql-block">是一個(gè)“桃花源”,這里有桃花、有瑤草、有彩虹、有玉石,但就是沒(méi)有懂自己的人。即使沒(méi)有知己,黃庭堅(jiān)依然堅(jiān)守著自己內(nèi)心。</p><p class="ql-block">全詞情景交融,緩緩道來(lái),靜穆平和,俯仰自得,反映了詞人孤芳自賞、不肯媚世以求榮的品格。</p><p class="ql-block">只有經(jīng)歷最痛苦的堅(jiān)持,才能配得上擁有最永久的幸福。</p> <p class="ql-block"><b><i><u>最有哲理的詩(shī):</u></i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>《牧童詩(shī)》</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>騎牛遠(yuǎn)遠(yuǎn)過(guò)前村,短笛橫吹隔隴聞。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>多少長(zhǎng)安名利客,機(jī)關(guān)用盡不如君。</i></b></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">據(jù)說(shuō)這首詩(shī)是黃庭堅(jiān)七歲時(shí)所寫(xiě)。</p><p class="ql-block">牧童騎著牛兒,從前村慢慢走過(guò);吹著笛兒,笛聲在田間隨風(fēng)飄悠。有多少在官場(chǎng)上爭(zhēng)名逐利的庸人,費(fèi)盡心機(jī),其實(shí)不如牧童自在快樂(lè)啊!</p><p class="ql-block">牧童、短笛、老牛,三者常完美地組合在一起,構(gòu)成了一幅清新悠閑樸實(shí)無(wú)華的田園風(fēng)光。</p><p class="ql-block">牧童世界的美好飽含著詩(shī)人的社會(huì)理想,也體現(xiàn)了詩(shī)人獨(dú)特的批判視角。表達(dá)了作者贊頌?zāi)镣彘e自在,不追求名利的生活情懷,他認(rèn)為人應(yīng)活得悠閑淡泊,不應(yīng)受名利所驅(qū)。</p><p class="ql-block">不浮躁,不貪婪,只有把生活表面的花哨洗去,才能從容踏上想去的遠(yuǎn)方。</p> <p class="ql-block"><b><i><u>最孤獨(dú)寂寞的詩(shī):</u></i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>《登快閣》</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>癡兒了卻公家事,快閣東西倚晚晴。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>落木千山天遠(yuǎn)大,澄江一道月分明。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>朱弦已為佳人絕,青眼聊因美酒橫。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>萬(wàn)里歸船弄長(zhǎng)笛,此心吾與白鷗盟。</i></b></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">工作之作的休閑是最輕松的。</p><p class="ql-block">黃庭堅(jiān)忙碌了一天了,趁著傍晚雨后初晴,登上快閣來(lái)放松一下心情。</p><p class="ql-block">疏朗帶來(lái)的通透給秋日帶來(lái)曠遠(yuǎn)的氣息。千山綿展,天際遠(yuǎn)大。能領(lǐng)會(huì)這澄明開(kāi)闊之美的人一定有皓月清風(fēng)般的胸襟。</p><p class="ql-block">只是詩(shī)人的知音不在身邊,無(wú)人領(lǐng)會(huì)他的撥弄珠弦的心聲。</p><p class="ql-block">在良辰美景中,詩(shī)人心內(nèi)的憂(yōu)煩無(wú)端而來(lái),詩(shī)人感受到自己知己和自由的可貴、自己的胸懷無(wú)人理解的痛苦。</p><p class="ql-block">可能,人的一生都是孤獨(dú)的,能陪你的只有你自己,能懂你的只有你自己。</p> <p class="ql-block"><b><i><u>最空靈清逸的詞:</u></i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>《清平樂(lè)·春歸何處》</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>春歸何處?寂寞無(wú)行路。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>若有人知春去處,喚取歸來(lái)同住。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>春無(wú)蹤跡誰(shuí)知?除非問(wèn)取黃鸝。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>百?lài)薀o(wú)人能解,因風(fēng)飛過(guò)薔薇。</i></b></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">春天去了,去得無(wú)影無(wú)蹤,決絕得不給人間留下一點(diǎn)痕跡。但人還在苦苦癡戀,希望能找到春天的去向,將她從那里拉轉(zhuǎn)回來(lái),永遠(yuǎn)地陪在自己身邊。</p><p class="ql-block">對(duì)于春的離去,黃庭堅(jiān)十分惋惜,他極力追尋春的消息,想要去問(wèn)黃鸝,想把春天叫回來(lái)同住。</p><p class="ql-block">黃庭堅(jiān)以清新細(xì)膩的語(yǔ)言,表現(xiàn)了詞人對(duì)美好春光的珍惜與熱愛(ài),抒寫(xiě)了作者對(duì)美好事物的執(zhí)著和追求。</p><p class="ql-block">全詞構(gòu)思新穎委婉,思路回環(huán)反復(fù);筆情跳脫,風(fēng)格清奇;語(yǔ)言輕巧,淡雅饒味;有峰回路轉(zhuǎn)之妙,有超軼絕塵之感。</p><p class="ql-block">世間冷暖,莫過(guò)人走茶涼。春天如此,黃庭堅(jiān)如此,世人亦將如此。</p> <p class="ql-block"><b><i><u>最消極傷感的詩(shī):?</u></i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>《清明》</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>佳節(jié)清明桃李笑,野田荒冢只生愁。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>雷驚天地龍蛇蟄,雨足郊原草木柔。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>人乞祭余驕妾婦,士甘焚死不公侯。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>賢愚千載知誰(shuí)是,滿(mǎn)眼蓬蒿共一丘。</i></b></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">因?yàn)椤霸v黨爭(zhēng)”,黃庭堅(jiān)受到牽連,這一年,他借清明抒發(fā)心中的感慨。</p><p class="ql-block">古有齊人出入墳?zāi)归g乞討祭食以向妻妾夸耀,也有介子推拒絕做官而被大火燒死。他們是貧賤愚蠢還是賢能清廉,至今又有誰(shuí)知道呢?現(xiàn)在留下來(lái)的只不過(guò)是滿(mǎn)目亂蓬的野草而已。</p><p class="ql-block">無(wú)論是賢者還是愚人,最后都是黃土蓋身,于是作者在最后的尾聯(lián)中就有了賢愚不分的慨嘆、蓬蒿滿(mǎn)眼之感觸,得出了人生不論賢愚都要一律歸于荒冢這樣一個(gè)虛無(wú)的結(jié)論。</p><p class="ql-block">相信我,我跟你一樣死去活來(lái)過(guò),不只是你,是我,也是所有的人,多多少少都經(jīng)歷過(guò)這樣的人生。</p> <p class="ql-block"><b><i><u>8、最豪邁樂(lè)觀的詩(shī):</u></i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>《念奴嬌·斷虹霽雨》</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>八月十七日,同諸生步自永安城樓,過(guò)張寬夫園待月。偶有名酒,因以金荷酌眾客??陀袑O彥立,善吹笛。援筆作樂(lè)府長(zhǎng)短句,文不加點(diǎn)。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>斷虹霽雨,凈秋空,山染修眉新綠。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>桂影扶疏,誰(shuí)便道,今夕清輝不足?</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>萬(wàn)里青天,姮娥何處,駕此一輪玉。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>寒光零亂,為誰(shuí)偏照醽醁?</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>年少?gòu)奈易酚?,晚涼幽徑?lt;/i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>繞張園森木。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>共倒金荷,家萬(wàn)里,難得尊前相屬。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>老子平生,江南江北,最?lèi)?ài)臨風(fēng)曲。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>孫郎微笑,坐來(lái)聲噴霜竹。</i></b></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">人一生中快樂(lè)的事,多和朋友有關(guān)。</p><p class="ql-block">宋哲宗元符二年(1099)八月十七日,黃庭堅(jiān)與一群青年人一起賞月、飲酒,有個(gè)朋友名叫孫彥立的,善吹笛,月光如水,笛聲悠揚(yáng)。于此情此境中,黃庭堅(jiān)援筆寫(xiě)下這首詞。</p><p class="ql-block">此詞上片寫(xiě)眾人賞月的情景,下片抒寫(xiě)月下游園、歡飲和聽(tīng)曲之樂(lè)。展示出作者面對(duì)人生磨難時(shí)曠達(dá)、倔強(qiáng)、偉岸的襟懷,表達(dá)了榮辱不縈于懷、浮沉不系于心的人生態(tài)度。整首詞筆墨酣暢淋漓,洋溢著豪邁樂(lè)觀的情緒。</p><p class="ql-block">“老子平生,江南江北,最?lèi)?ài)臨風(fēng)曲!”雄渾瀟灑,豪情滿(mǎn)懷,表現(xiàn)出詞人處逆境而不頹唐的樂(lè)觀心情。</p><p class="ql-block">認(rèn)真的生活,溫柔的去愛(ài),慢慢的與這個(gè)世界和諧相處,在自己的世界里閃閃發(fā)光。</p> <p class="ql-block"><b><i><u>最傷感憂(yōu)郁的詩(shī):</u></i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>《虞美人·宜州見(jiàn)梅作》</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>天涯也有江南信。梅破知春近。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>夜闌風(fēng)細(xì)得香遲。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>?不道曉來(lái)開(kāi)遍、向南枝。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>玉臺(tái)弄粉花應(yīng)妒。飄到眉心住。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>平生個(gè)里愿杯深。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>去國(guó)十年老盡、少年心。</i></b></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">黃庭堅(jiān)因作《承天院塔記》,朝廷指為“幸災(zāi)謗國(guó)”,被除名,押送宜州編管。此詞作于宋徽宗崇寧三年(1104)到達(dá)宜州的當(dāng)年冬天。</p><p class="ql-block">詞以詠梅為中心,把天涯與江南、垂老與少年、去國(guó)十年與平生作了一個(gè)對(duì)比性總結(jié),既表現(xiàn)出天涯見(jiàn)梅的喜悅,朝花夕拾的欣慰,又抒寫(xiě)不勝今昔之慨,表現(xiàn)出作者心中郁結(jié)的不平與憤懣。</p><p class="ql-block">這首詞寫(xiě)得極為深摯,是黃庭堅(jiān)孤清抑郁的人格風(fēng)貌的寫(xiě)照。在人與花的對(duì)照中,依然可見(jiàn)作者那正直不屈的人格。</p><p class="ql-block">無(wú)論你經(jīng)歷的事是喜是悲,遇見(jiàn)的人是好是壞,他們總能教會(huì)你一些事理,然后助你成為一個(gè)更好的人。</p> <p class="ql-block"><b><i><u>最快意清涼的詩(shī):</u></i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>《鄂州南樓書(shū)事》</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>四顧山光接水光,憑欄十里芰荷香。</i></b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b><i>清風(fēng)明月無(wú)人管,并作南樓一味涼。</i></b></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">這一年夏天,黃庭堅(jiān)在武昌。</p><p class="ql-block">炎熱的夏夜,他登樓眺望,只見(jiàn)山光、水色連在一起,遼闊的水面上菱角、荷花盛開(kāi),飄來(lái)陣陣香氣。</p><p class="ql-block">本來(lái)只有清風(fēng)送爽,可是因?yàn)轲嵉脑鹿?,它那么柔和、恬靜,所以詩(shī)人覺(jué)得清風(fēng)帶著月光,月光就像清風(fēng),它們?nèi)诤显谝黄鹚蛠?lái)了涼爽和舒適。</p><p class="ql-block">這首詩(shī)借物寓情、托物言志,詩(shī)人抓住蓮蓬特點(diǎn),表面處處狀物,實(shí)則句句寫(xiě)人,言在物上而意在言外。</p><p class="ql-block">四外山水落石出,十里芰荷 ,樓頭清風(fēng),空中明月,遠(yuǎn)方近處,天上地下,以南樓為中心,構(gòu)成一個(gè)高遠(yuǎn)、清空、富有立體感的藝術(shù)境界。</p><p class="ql-block">活在這珍貴的人間,太陽(yáng)強(qiáng)烈,水波溫柔,想去快樂(lè)里躲一躲。</p> <p class="ql-block">黃庭堅(jiān)的一生,也曾得意過(guò),也曾貶謫過(guò),許多優(yōu)秀的詩(shī)詞,都寫(xiě)于貶謫時(shí),他將人生的悲喜,寫(xiě)成詩(shī)作,予后人以滋養(yǎng)。</p><p class="ql-block">除了你自己,沒(méi)有人會(huì)明白你的故事里有過(guò)多少快樂(lè)或傷悲,因?yàn)槟墙K究只是你一個(gè)人的感受。</p><p class="ql-block">也許我們可以從黃庭堅(jiān)的詩(shī)中,體會(huì)那些沒(méi)有經(jīng)歷過(guò)的人生悲喜。</p> <p class="ql-block">黃庭堅(jiān)一生酷愛(ài)水仙花,寫(xiě)了多首贊美水仙花的詩(shī),其中《劉邦直送早梅水仙花四首其一》寫(xiě)道:</p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b>得水能仙天與奇,寒香寂寞動(dòng)冰肌。</b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b>仙風(fēng)道骨今誰(shuí)有,淡掃蛾眉簪一枝。</b></p><p class="ql-block">甚喜黃庭堅(jiān)以“得水能仙”四字形容水仙的風(fēng)骨。無(wú)須泥土,只要清水就能供養(yǎng),簡(jiǎn)樸素雅至極。</p>